تربیت
Tarbiat.Org

پرتوی از اسرار نماز
حاج شیخ محسن قرائتی

اللّه اکبر

خدا برتر و بزرگتر از فکر و خیال ما و برتر از توصیف با قلم و بیان ماست. عظمت او، فراتر از درک و شناخت تصوّر ماست.
هر چه را اراده کند، در همان لحظه انجام می‏گیرد. فرمانش مطاع است. پدیده‏ها و انسان را از نیستی به وجود آورده، همه را روزی داده، هدایت کرده، بازگشت همه به سوی اوست و جان وهستی همه جانداران و جمادات، در دست قدرت اوست. اوست که عزّت می‏بخشد و ذلیل می‏کند، بی نیاز است و همه به او محتاجند. انسان‏ها را در رحم مادران، تصویرگری می‏کند، غرائز هدایتگر را در فطرت آنها به ودیعت می‏گذارد، بیماری‏ها را شفا می‏دهد، ناتوانان را توان می‏بخشد، همه چیز مردنی و فانی است مگر ذات او. در قیامت، حساب و کتاب و پاداش و کیفر همه، با اوست. آنروز معلوم خواهد شد که همه کاره اوست و دیگران را کاری ساخته نیست و آنانکه به درگاه غیر او روی آورده‏اند، باخته و زیان کرده‏اند...**همه اوصافی که ذکر شده، برگرفته از آیات قرآن کریم است.***
نمازمان با نام چنین خدای عظیمی شروع می‏شود.
پس از نیّت، تکبیرةالاحرام می‏گوییم ووارد نماز می‏شویم....
«اللّه‏اکبر!»
اللّه اکبر، شعار برتری و اعتلای مکتب و عقیده ماست.
نماز، با «اللّه اکبر» شروع می‏شود و با «رحمةالله» ختم می‏گردد.
نمازی که هم توجّه قلبی دارد، هم توصیف و ثنای زبانی دارد، هم حمد و ذکر را با گوش می‏شنویم، و هم با اندام و حرکات اعضاء به عبادت می‏پردازیم.
نمازی که با نام «اللّه» آغاز می‏شود، نه مثل بت پرستان و مسیحیان و طاغوتیان، که با نام بت، یا نام عیسی علیه السلام یا طاغوت‏ها و شاهان، کار را شروع می‏کنند.
نمازی که همراه با اللّه اکبر است، و این شعار، که خط بطلان بر باطل‏ها و قدرت‏های پوچ می‏کشد، در طول نمازهای واجب و مستحب روزانه، هشتاد و پنج بار تکرار می‏شود و پیش از نماز و پس از نماز هم، با عناوین مختلف، به صورت مستحب، بازگو می‏شود.
و این شعار، در طول نمازها تکرار می‏شود و رمز رشد و تربیت ما در ابعاد معنوی، در سایه همین تکرارهاست.
خدا، بزرگتر از همه چیز است.
بزرگتر از آنکه با دیگران مقایسه شود وبا حواس ظاهری درک شود.
بزرگتر از هوس‏های ما و حرف‏های دیگران و وسوسه‏های شیطان و جلوه‏های دنیا.
اگر خدا در نظر ما بزرگتر باشد و «اللّه اکبر» از عمق جانمان و از روی ایمان و باور، برآید، دیگر دنیا و جاذبه‏هایش، قدرت‏ها و جلوه‏هایشان، در نظر ما کوچک و بی جلوه خواهد شد.
رضای او، در نظر ما از هر چیزی برتر خواهد بود.
امام صادق علیه السلام می‏فرماید: همین که در شروع نماز، تکبیر می‏گویی، باید تمام هستی نزد تو کوچک باشد، جز «او». وگرنه، خطاب می‏شود: تو دروغگویی!
اگر در فکر نمازگزار، چیز دیگری بزرگ باشد، دروغگو به حساب می‏آید، همانگونه که منافقان به زبان، به پیامبری رسول خدا صلی الله علیه و آله گواهی می‏دادند، ولی به حرف خود ایمان نداشتند. خداوند آنان را دروغگو نامید: «وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَفِقِینَ لَکَذِبُونَ»**منافقون، آیه 1.*** چرا که اینگونه دوگانگی زبان و عقیده، نوعی نفاق است. از این رو، امام صادق علیه السلام می‏فرماید: خداوند به چنین نمازگزاران خطاب می‏کند: «اتَخْدَعُنی؟ وَ عِزَّتی وَ جَلالی لاحْرِمَنّکَ حَلاوَةَ ذِکری لاحْجَبنَّکَ عَنْ قُربی وَالْمَسَرَّةَ بمناجاتی»**محجةالبیضاء، ج 1، ص 385.***
آیا با من حیله و نیرنگ می‏کنی؟ سوگند به عزّت و جلال خودم، شیرینی ذکر و یاد خود را از تو می‏گیرم و تو را از مقام قرب خویش و لذّت مناجاتم، محروم می‏کنم.
مرحوم فیض کاشانی پس از نقل این حدیث، می‏گوید:
هرگاه در نماز، حلاوت و شیرینی مناجات را یافتید، بدانید که تکبیر شما مورد قبول و تصدیق خداوند متعال است، و اگر چنین نبود، بدانید که خداوند شما را از درگاه خویش رانده و گفته شما را تصدیق نکرده و مارا دروغگو می‏داند.**همان.***
آری... خدا بزرگتر است. بزرگتر از همه گفتنی‏ها و نوشتنی‏ها و اندیشه‏ها...
کسی که چنین عقیده داشته باشد، همه چیز در نظر او کوچک می‏شود، ومثل رهبر انقلاب (قدس سرّه) حتی به آمریکا هم می‏گوید: هیچ غلطی نمی‏تواند بکند.
مگر نه اینکه هواپیما، هر چه بیشتر اوج بگیرد و بالا رود، خانه‏ها و ساختمان‏های زمین، کوچکتر به نظر می‏آید؟ آنکه خدا در نظرش مهم و عظیم باشد، جز خداوند، در نظرش بی مقدار، جلوه می‏کند.
علی علیه السلام این را از اوصاف اهل تقوا می‏شمارد که: «عَظُمَ الخالِقُ فی اَنْفُسِهم فَصَغُرَما دُوَنُه فی اَعْیُنِهم»**نهج البلاغه، خطبه همام (وصف متقین).***