همان گونه که گفتیم خداوند نه جسم است نه عوارض جسمانی دارد و به همین دلیل زمان و مکانی برای او تصور نمی شود، ولی در عین حال اگر تصور کنیم ممکن است جائی باشد که خدا در آنجا حاضر و ناظر نباشد او را محدود ساخته ایم.
@@تفسیر نمونه جلد 23 صفحه 427@@@
به تعبیر دیگر او احاطه علمی به همه چیز دارد در عین اینکه مکانی برای او متصور نیست بعلاوه فرشتگان او همه جا حاضرند و همه اعمال و اقوال را می شنوند و ثبت می کنند. و لذا در حدیثی از امیر مؤمنان علی (علیه السلام) در تفسیر این آیه می خوانیم: انما اراد بذلک استیلاء امنائه بالقدرة التی رکبها فیهم علی جمیع خلقه و ان فعلهم فعله: ((منظور این است که امناء خداوند با قدرتی که به آنها بخشیده بر تمام مخلوقاتش سلطه دارند و چون کار آنها کار او است این حضور به وی نسبت داده شده است)).**تفسیر نورالثقلین جلد 5 صفحه 258 حدیث 20.***
البته این یک بعد قضیه است، و اما در بعد دیگر حضور ذات خداوند مطرح است، چنانکه در حدیث دیگری می خوانیم که یکی از بزرگان علمای مسیحیت از امیر مؤمنان علی (علیه السلام) پرسید: خداوند کجا است؟ فرمود: هو هاهنا و هاهنا و فوق و تحت، و محیط بنا و معنا، و هو قوله: ((ما یکون من نجوی ثلاثة الا هو رابعهم...)) او در اینجاست و در آنجا، و در بالا و در پائین، و محیط به ما است، و همه جا با ما است، و این است که خداوند می گوید: سه نفر با هم نجوی نمی کنند مگر اینکه خداوند چهارمین آنها است...)).**تفسیر نورالثقلین جلد 5 صفحه 259 حدیث 23.***
و در حدیث معروف ((اهلیلجه)) از امام صادق (علیه السلام) می خوانیم: اینکه خداوند ((سمیع)) نامیده شده به خاطر آن است که سه نفر با هم نجوی نمی کنند مگر اینکه او چهارمین آنها است... سپس افزود: یسمع دبیب النمل علی الصفا! و خفقان الطیر فی الهواء! لا یخفی علیه خافیة و لا شیء مما ادرکه الاسماع و الابصار، و ما لا تدرکه الاسماع و الابصار، ما جلّ من ذلک و ما دقّ، و ما صغر و ما کبر ((صدای راه رفتن مورچه را بر سنگ سخت می شنود، و صدای برخورد بالهای پرندگان را در هوا، چیزی بر او پنهان نمی ماند، و آنچه را
@@تفسیر نمونه جلد 23 صفحه 428@@@
گوشها و چشمها درک می کنند و آنچه را درک نمی کنند از کوچک و بزرگ همه برای او ظاهر و آشکار است)).**همان مدرک صفحه 258 حدیث 21.***
@@تفسیر نمونه جلد 23 صفحه 429@@@