این نخستین بار نیست که قرآن مجید روی صبر و شکیبائی در برابر مشکلات و افراد لجوج و معاند تکیه می کند ، مکرر در مکرر قرآن مجید هم به پیامبر بزرگ اسلام ، و هم به عموم مؤمنان این مساءله مهم را خاطر نشان می سازد ، و تجربه های فراوان نیز نشان داده که غلبه و پیروزی از آن کسانی است که سهم بیشتری از صبر و استقامت دارند .
در حدیثی می خوانیم که امام صادق (علیه السلام ) به یکی از دوستانش (که شاید در شرائط سخت آن زمان بی تابی می کرد) فرمود : علیک بالصبر فی جمیع امورک : ((بر تو لازم است که در تمام کارها صبر و شکیبائی داشته باشی )) .
سپس افزود خداوند محمد (صلی اللّه علیه و آله ) را مبعوث کرد و او را به ((صبر)) و مدارا دستور داد ، و او صبر کرد تا نسبتهای بسیار ناروا به او دادند ، تا آنجا که سینه اش تنگ شد ، خداوند این آیه را بر او نازل کرد : و لقد نعلم انک یضیق صدرک بما یقولون فسبح بحمد ربک و کن من الساجدین : ((ما می دانیم که به خاطر سخنان آنها ناراحت می گردی و سینه ات تنگ می شود ، تسبیح و حمد پروردگارت را بجا آور ، و از سجده کنندگان باش )) .
باز او را تکذیب کردند و تیرهای تهمت از هر سو به طرفش پرتاب نمودند ، و از این جهت محزون و غمگین شد ، باز خداوند برای دلداریش این آیه را نازل فرمود : قد نعلم انه لیحزنک الذی یقولون فانهم لا یکذبونک و لکن الظالمین بایات الله یجحدون و لقد کذبت رسل من قبلک فصبروا علی ما
@@تفسیر نمونه جلد 22 صفحه 294@@@
کذبوا و اوذوا حتی اتاهم نصرنا : ((ما می دانیم که سخنان آنها تو را اندوهگین می کند ، ولی آنها تو را تکذیب نمی کنند بلکه ستمگران آیات خدا را تکذیب می کنند ، پیش از تو نیز رسولان خدا را تکذیب کردند و آنها در برابر تکذیبها و آزارها صبر نمودند تا یاری ما به کمکشان آمد)) .
سپس امام (علیه السلام ) می افزاید : پیامبر (صلی اللّه علیه و آله ) خود را وادار به صبر و شکیبائی کرد ، اما در این هنگام آنها از حد گذراندند و نام خدا را بردند ، و نسبت به ساحت مقدسش تکذیب کردند ، پیامبر (صلی اللّه علیه و آله ) فرمود من در برابر ناملایمات خود و خانواده و حیثیتم صبر کردم ، ولی در برابر بدگوئی به پروردگارم شکیبایی ندارم ، در اینجا خداوند عزوجل این آیه (آیه مورد بحث ) را نازل فرمود : و لقد خلقنا السموات و الارض و ما بینهما . . . ((ما آسمان و زمین و آنچه در میان این دو است در شش دوران آفریدیم (و در آفرینش جهان شتاب و عجله نکردیم ) و تعب و رنجی بما نرسید ، بنابراین تو هم عجله مکن و در برابر سخنان آنان صابر باش ، اینجا بود که پیامبر صبر و شکیبائی را در تمام حالات پیش گرفت )) (تا بر دشمنانش پیروز شد) .**(اصول کافی) (مطابق نورالثقلین جلد 5 صفحه 117)***
@@تفسیر نمونه جلد 22 صفحه 295@@@