تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد21
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

قصرهای باشکوه با سقفهای نقره ای ! (ارزشهای دروغین ).

این آیات همچنان بحث پیرامون نظام ارزشی اسلام و عدم معیار بودن مال و ثروت و مقامات مادی را ادامه می دهد.

@@تفسیر نمونه جلد 21 صفحه 56@@@

در نخستین آیه می فرماید: ((اگر بهره مند شدن کفار از انواع مواهب مادی سبب نمی شد که همه مردم تمایل به کفر پیدا کنند و امت واحد گمراهی گردند، ما برای کسانی که به خداوند رحمن کافر می شدند خانه هائی با سقفهائی از نقره قرار می دادیم )) (و لو لا ان یکون الناس امة واحدة لجعلنا لمن یکفر بالرحمن لبیوتهم سقفا من فضة ).**(لبیوتهم) بدل اشتمال است و از (لمن یکفر بالرحمن) و تکرار لام به خاطر همین معنی است یا به معنی (علی) است ای: علی بیوتهم ولی احتمال او صحیحتر است***

خانه هائی که چندین طبقه داشته باشد، ((و برای آنها پله ها و نردبانهای جالبی قرار می دادیم که از آن بالا روند)) (و معارج علیها یظهرون ).**(معارج) جمع (معراج) به معنی وسیله ای است که انسان برای صعود به طبقات بالاتر از آن استفاده می کند***

جمعی از مفسران گفته اند منظور پله هائی از نقره است، و عدم تکرار کلمه ((فضة )) (نقره ) به خاطر وضوح آن است، ولی گویا آنها وجود پله ها را به تنهائی دلیل بر اهمیت خانه ها ندانسته اند در حالی که چنین نیست، اصل وجود پله های فراوان دلیل بر عظمت بنا و داشتن طبقات متعدد است .

((سقف )) (بر وزن شتر) جمع سقف است و بعضی آن را جمع ((سقیفه )) به معنی مکان مسقف می دانند ولی قول اول مشهورتر است .

سپس می افزاید ((علاوه بر این، برای خانه های آنان درها و تختهائی قرار می دادیم که بر آن تکیه کنند)) (و لبیوتهم ابوابا و سررا علیها یتکؤن ).

ممکن است این جمله اشاره به درها و تختهای نقره باشد که چون در آیه قبل در مورد سقفها آمده در اینجا از تکرار آن خودداری شده، و نیز ممکن است

@@تفسیر نمونه جلد 21 صفحه 57@@@

وجود درها و تختهای متعدد (با توجه به اینکه ابوابا و سررا نکره است و در اینجا برای اهمیت آمده ) خود دلیل بر عظمت آن قصرها باشد، زیرا هرگز برای یک خانه محقر درهای متعدد نمی گذارند، این مخصوص قصرها و خانه های مجلل است، و همچنین وجود تختهای بسیار.

باز به این هم اکتفا نکرده می افزاید: علاوه بر همه اینها ((انواع وسائل تجملی و زینت آلات برای آنها قرار می دادیم )) (و زخرفا).**بعضی (زخرفا) را عطف بر (سقفا) دانسته اند و اشاره به وسائل زینتی مستقلی می دانند که در اختیار اینگونه افراد گذارده می شود و بعضی عطف بر (من فضة) دانسته اند و در اصل (من زخرف) بوده سپس منصوب به (نزع خافض) شده در این صورت مفهوم جمله چنین می شود که سقفها و درها و تختهای خانه های آنها را بعضی از طلا بعضی از نقره قرار داده ایم(دقت کنید)***

تا زندگی مادی و پر زرق و برقشان از هر نظر تکمیل گردد، قصرهائی مجلل و چند اشکوبه با سقفهائی از نقره، و درها و تختهای متعدد، و انواع وسائل زینتی، و هر گونه نقش و نگار آنچنانکه مطلوب و مقصود و معبود دنیاپرستان است .

سپس می افزاید: ((اما همه اینها متاع زندگی دنیای مادی است و آخرت نزد پروردگارت از آن پرهیزگاران است )) (و ان کل ذلک لما متاع الحیوة الدنیا و الاخرة عند ربک للمتقین ).

((زخرف )) در اصل به معنی هر گونه زینت و تجمل تواءم با نقش و نگار است، و از آنجا که یکی از مهمترین وسائل زینت طلا است به آنهم زخرف گفته شده است، و اینکه به سخنان بیهوده ((مزخرف )) می گویند به خاطر زرق و برقی است که به آن می دهند.

کوتاه سخن اینکه این سرمایه های مادی و این وسائل تجملاتی دنیا به قدری

@@تفسیر نمونه جلد 21 صفحه 58@@@

در پیشگاه پروردگار بی ارزش است که می بایست تنها نصیب افراد بی ارزش همچون کفار و منکران حق باشد، و اگر مردم کم ظرفیت و دنیاطلب به سوی بی ایمانی و کفر متمایل نمی شدند خداوند این سرمایه ها را تنها نصیب این گروه منفور و مطرود می کرد، تا همگان بدانند مقیاس ارزش و شخصیت انسان این امور نیست .