از آیات قرآن مجید چنین استفاده میشود که اعمال انسان در چند کتاب ثبت و ضبط میگردد، تا به هنگام حساب هیچگونه عذر و بهانه ای برای کسی باقی نماند.
نخست ((نامه اعمال شخصی )) است که ثبت کننده تمام کارهای یک فرد در سراسر عمر او است، قرآن می گوید: روز قیامت به هر کس گفته می شود: اقرء کتابک کفی بنفسک الیوم علیک حسیبا: ((خودت نامه اعمالت را بخوان، کافی است که خود حسابگر خویش باشی )) (اسراء - 14).
اینجاست که فریاد مجرمان بلند میشود و می گویند: وای بر ما! این چه کتابی است که هیچ گناه کوچک و بزرگی نیست مگر اینکه آن را ثبت و احصا کرده است ؟! ((یقولون یا ویلتنا ما لهذا الکتاب لا یغادر صغیرة و لا کبیرة الا احصاها)) (کهف - 49).
این همان کتابی است که ((نیکوکاران آن را در دست راست دارند و بدکاران
@@تفسیر نمونه جلد 18 صفحه 334@@@
در دست چپ (حاقه - 19 و 25).
دوم کتابی است که ((نامه اعمال امتها)) است، و بیانگر خطوط اجتماعی زندگی آنها میباشد چنانکه قرآن می گوید: کل امة تدعی الی کتابها: روز قیامت هر امتی به نامه اعمالش فرا خوانده میشود (جاثیه - 28).
و سومین کتاب همان کتاب نامه جامع و عمومی لوح محفوظ است که نه تنها اعمال همه انسانها از اولین و آخرین، بلکه همه حوادث جهان در آن یکجا ثبت است، و گواه دیگری در آن صحنه بزرگ بر اعمال آدمی است، و در حقیقت امام و رهبر برای فرشتگان حساب، و ملائکه پاداش و عقاب است .**درابره (لوح محفوظ) در جلد 10 تفسیر نمونه صفحه 241 (ذیل آیه 39 سوره رعد) و همچنین در جلد پنجم صفحه 268 (ذیل آیه 59 انعام) بحث کرده ایم***