تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد17
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

2 - روایات مخالف

در روایات متعددی که بعضی از نظر سند ضعیف و بعضی قابل ملاحظه است جمله لا یحل لک النساء من بعد اشاره به زنانی گرفته شده که در آیه 23 و 24 سوره نساء تحریم آن بیان گردیده است (مادر و دختر و خواهر و عمه و خاله و...)

@@تفسیر نمونه جلد 17 صفحه 393@@@

و در ذیل بعضی از این اخبار تصریح شده : ((چگونه ممکن است زنانی بر دیگران حلال باشند و بر پیامبر حرام ؟! هیچ زنی بر او جز آنچه بر همه حرام است حرام نبوده است )).**تفسیر (نورالثقلین) جلد 4 صفحه 294 و 295***

البته بسیار بعید به نظر می رسد که این آیه ناظر به آیاتی باشد که در سوره نساء آمده است، ولی مشکل اینجاست که در بعضی از این روایات تصریح شده مراد از من بعد بعد از محرمات سوره نساء است .

بنابراین بهتر این است که از تفسیر این روایات که اخبار آحاد است صرفنظر کنیم و به اصطلاح علم آن را به اهلش یعنی معصومین (علیهم السلام ) واگذاریم چرا که هماهنگ با ظاهر آیه نیست و ما موظف به ظاهر آیه هستیم و اخبار مزبور اخباری است ظنی .

مطلب دیگر اینکه گروه کثیری معتقدند که آیه مورد بحث هر گونه ازدواج مجددی را برای پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) تحریم کرده، ولی بعدا این حکم منسوخ شده، و مجددا اجازه ازدواج به پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) داده شده است هر چند پیامبر از آن استفاده نکرد، حتی آیه انا احللنا لک ازواجک اللاتی آتیت اجورهن ... را که قبل از آیه مورد بحث نازل شده ناسخ آن می دانند و معتقدند گر چه در قرآن قبل از آن نوشته شده در نزول بعد از آن بوده است ! و حتی ((فاضل مقداد)) در ((کنز العرفان )) نقل می کند که فتوای مشهور میان اصحاب همین است**(کنز العرفان) جلد 2 صفحه 244***
این عقیده در عین اینکه با روایات فوق تضاد روشنی دارد با ظاهر آیات نیز سازگار نیست، زیرا ظاهر آیات نشان می دهد که آیه ((انا احللنا لک ازواجک )) قبل از آیه مورد بحث نازل شده و مساله نسخ احتیاج به دلیل قطعی دارد.

به هر حال ما چیزی مطمئنتر و روشنتر از ظاهر خود آیه در اینجا نداریم

@@تفسیر نمونه جلد 17 صفحه 394@@@

و بر طبق آن هر گونه ازدواج جدید و یا تبدیل همسران برای پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) بعد از نزول آیه فوق تحریم شده است و این حکم مصالح مهمی داشته که در بالا به آن اشاره کردیم .