بدون شک غنا به طور اجمال از نظر مشهور علمای شیعه حرام است و شهرتی در سرحد اجماع و اتفاق دارد.
بسیاری از علمای اهل سنت نیز بر این عقیده تاءکید کرده اند، هر چند بعضی از آنها استثناهائی برای آن قائل شده اند، و شاید بعضی از این استثناها در حقیقت استثناء نباشد و خارج از موضوع غنا محسوب شود (و به اصطلاح تخصصا خارج است ).
((قرطبی )) در ذیل آیات مورد بحث در همین زمینه چنین می گوید: ((غنای معمول در میان گروهی از مردم، هر گاه مشتمل بر اشعار عاشقانه در باره زنان و توصیف زیبائیهای آنان، و ذکر شراب و محرمات دیگر باشد، همه علما در حرمت آن متفقند، چرا که مصداق لهو و غنای مذموم می باشد، و اما اگر از این امور خالی گردد، مختصری از آن در اعیاد و جشنهای زفاف جائز است، و همچنین برای نشاط بخشیدن به هنگام انجام کارهای مشکل، آنگونه که در تاریخ اسلام در مساله حفر خندق آمده، و یا اشعاری که ((انجشه )) به هنگام حرکت قافله به سوی مکه در حجة الوداع برای تحریک شتران می خوانده است، اما آنچه امروز در میان ((صوفیه )) معمول است که انواع آلات طرب را در این زمینه به کار می برند
@@تفسیر نمونه جلد 17 صفحه 20@@@
حرام است )).**(تفسیر قرطبی) ج 7 ص 5136***
آنچه را که قرطبی به صورت استثناء بیان کرده از قبیل خواندن ((حدی )) (آواز مخصوص ) برای شتران یا اشعار مخصوصی که مسلمانان با آهنگ به هنگام حفر خندق می خواندند به احتمال قوی اصلا جزء غنا نبوده و نیست، و شبیه اشعاری است که گروهی با آهنگ مخصوص در راهپیمائیها یا مجالس جشن و عزاداری مذهبی می خوانند.
در منابع اسلامی دلائل زیادی بر تحریم غنا در دست است که از جمله آیه فوق و من الناس من یشتری لهو الحدیث ... و بعضی دیگر از آیات قرآن می باشد که حداقل طبق روایاتی که در تفسیر این آیات وارد شده بر غنا تطبیق گردیده، و یا غنا از مصادیق آن شمرده شده است .
در حدیثی از امام صادق (علیه السلام ) می خوانیم که در تفسیر آیه و اجتنبوا قول الزور (حج - 30) فرمود: قول الزور الغنا: ((سخن باطل همان غنا است )).**(وسائل الشیعه) ج 12 صفحه 225 تا 227-231(باب 99 تحریم الغنا)***
و نیز همان امام (علیه السلام ) در تفسیر آیه و الذین لا یشهدون الزور (فرقان 72) فرمود: ((منظور از آن غنا است )).**همان***
و در تفسیر همین آیه مورد بحث، روایات متعددی از امام باقر (علیه السلام ) و امام صادق (علیه السلام ) و امام علی بن موسی الرضا (علیهم السلام ) نقل شده است که یکی از مصداقهای ((لهو الحدیث )) را که موجب ((عذاب مهین )) است غنا معرفی کرده اند.**همان***
علاوه بر این روایات فراوان دیگری - منهای تفسیر آیات - در منابع اسلامی دیده می شود که تحریم غنا را بطور مؤکد بیان می کند.
در حدیثی که از ((جابر بن عبدالله )) از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) نقل شده می خوانیم : کان ابلیس اول من تغنی : ((شیطان اولین کسی بود که غنا خواند)).**همان***
@@تفسیر نمونه جلد 17 صفحه 21@@@
و در حدیث دیگری از امام صادق (علیه السلام ) چنین آمده است : بیت الغناء لا - تؤمن فیه الفجیعة، و لا تجاب فیه الدعوة، و لا یدخله الملک : ((خانه ای که در آن غنا باشد، ایمن از مرگ و مصیبت دردناک نیست، و دعا در آن به اجابت نمی رسد، و فرشتگان وارد آن نمی شوند)).**وسائل الشیعه جلد 12 صفحه 225-230***
و در حدیث دیگری از همان امام (علیه السلام ) می خوانیم : الغناء یورث النفاق، و یعقب الفقر: ((غنا، روح نفق را پرورش می دهد و فقر و بدبختی می آفریند)).**همان***
در حدیث دیگر که از امام صادق (علیه السلام ) نقل شده از جمله کسانی را که ملعون و دور از رحمت خدا شمرده است زن خواننده و کسی است که اجرتی به او می دهد و کسی که آن پول را مصرف می نماید! (المغنیة ملعونة، و من اداها ملعون، و آکل کسبها ملعون ).**سفینة البحار ج 2 صفحه 338***
در منابع معروف اهل سنت نیز روایات متعددی در این زمینه نقل شده است .
از جمله روایتی است که در ((در المنثور)) از جمع کثیری از محدثین از ابی امامة از پیغمبر گرامی اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) نقل کرده است که فرمود: لا یحل تعلیم المغنیات و لا بیعهن و اثمانهن حرام : ((تعلیم زنان خواننده حلال نیست، و همچنین خرید و فروش این کنیزان، و چیزی که در مقابل آن گرفته می شود نیز حرام است )).**در المنثور ذیل آیه مورد بحث***
نظیر همین معنی را نویسنده التاج از ترمذی و امام احمد نقل کرده است (التاج جلد 5 صفحه 287).
((ابن مسعود)) از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) نقل می کند که فرمود: الغناء ینبت النفاق
@@تفسیر نمونه جلد 17 صفحه 22@@@
فی القلب کما ینبت الماء البقل : ((غنا روح نفاق را در قلب پرورش می دهد همانگونه که آب گیاهان را))!.**تفسیر روح المعانی ذیل آیه مورد بحث***
روی هم رفته روایاتی که در این زمینه نقل شده است بقدری زیاد است که به حد تواتر می رسد، و به همین دلیل اکثر علمای اسلام فتوی به حرمت داده اند علاوه بر علمای شیعه که تقریبا در این سخن اتفاق نظر دارند، تحریم آن از ابو - حنیفه نیز نقل شده است، و هنگامی که از احمد پیشوای معروف اهل سنت درباره غنا سؤال کردند در پاسخ گفت : ینبت النفاق : ((روح نفاق را در آدمی می رویاند))!.
و مالک، پیشوای دیگر اهل سنت در پاسخ این سؤال گفت : یفعله الفساق : ((مردم فاسق به دنبال آن می روند))!
و ((شافعی )) تصریح کرده است که شهادت اصحاب غنا قبول نیست، و این خود دلیل بر فسق آنها است .
از اصحاب شافعی نیز نقل شده که فتوای شافعی را تحریم می دانند، بر خلاف آنچه بعضی پنداشته اند.**(روح المعانی) ذیل آیات مورد بحث***