تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد14
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

2 - حکم حجاب برای زنان سالخورده

اصل استثناء این گروه از حکم حجاب در میان علمای اسلام محل بحث و گفتگو نیست، چرا که قرآن ناطق به آن است، ولی در خصوصیات آن گفتگوهائی وجود دارد از جمله اینکه :

در مورد سن این زنان و این که تا چه حد برسند حکم ((قواعد)) را دارند گفتگو است در بعضی از روایات اسلامی تعبیر به ((مسنه )) شده (زنان سالخورده ).**وسائل الشیعه جلد 14 کتاب النکاح باب 110 حدیث 4.***

در حالی که در بعضی دیگر تعبیر به ((قعود از نکاح )) (بازنشستگی از ازدواج ) آمده .**همان مدرک حدیث 5.***

اما جمعی از فقهاء و مفسرین، آن را به معنی پایان دوران قاعدگی و رسیدن به حد نازائی و عدم رغبت کسی به ازدواج با آنها دانسته اند.**جواهر جلد 29 صفحه 85 و کنز العرفان جلد 2 ص 226.***

ولی ظاهر این است که همه این تعبیرات به یک واقعیت اشاره می کند و آن
@@تفسیر نمونه جلد 14 صفحه 547@@@
اینکه به سن و سالی برسند که معمولا در آن سن و سال کسی ازدواج نمی کند، هر چند ممکن است به طور نادر چنین زنانی اقدام به ازدواج بنمایند.

و نیز در مورد مقداری از بدن که جایز است آنها آشکار کنند، در احادیث اسلامی تعبیرات مختلفی آمده، در حالی که قرآن به طور سر بسته گفته است مانعی ندارد که لباسهای خود را فرو نهند که البته این تعبیر ظاهر در لباس رو است .

در بعضی از روایات در پاسخ این سؤال که کدامیک از لباسهایشان را می توانند فرو نهند؟ امام صادق (علیه السلام ) می فرماید: ((الجلباب )) (چادر).**وسائل الشیعه کتاب النکاح باب 110 حدیث یک.***

در حالی که در روایت دیگری تعبیر به ((جلباب و خمار)) شده است (خمار به معنی روسری است ).**همان مدرک حدیث 2 و 4.***

ولی ظاهر این است که این گونه احادیث نیز با هم منافاتی ندارند، منظور این است که مانعی ندارد آنها سر خود را برهنه کنند و موها و گردن و صورت خود را نپوشانند و حتی در بعضی از احادیث و کلمات فقهاء، مچ دستها نیز استثناء شده است، اما بیش از این مقدار، دلیلی درباره استثناء آن نداریم .

و به هر حال همه اینها در صورتی است که آنها خود آرائی نکنند (غیر متبرجات بزینة ) و زینتهای پنهانی خود را که دیگران هم واجب است بپوشانند باید مستور دارند، و همچنین لباسهای زینتی که جلب توجه می کند در تن نکنند و به تعبیر دیگر آنها مجازند بدون چادر و روسری با لباس ساده و بدون آرایش بیرون آیند.

اما با همه اینها این یک حکم الزامی نیست، بلکه اگر آنها مانند زنان دیگر پوشش را رعایت کنند ترجیح دارد، چنانکه در ذیل آیه فوق صریحا آمده است، زیرا به هر حال احتمال لغزش - هر چند به صورت نادر - در مورد این گونه افراد نیز هست .
@@تفسیر نمونه جلد 14 صفحه 548@@@