با اینکه توبه آدم پذیرفته شد، اما کاری کرده بود که بازگشت به حال نخستین امکانپذیر نبود و لذا خداوند ((به او و حوا دستور داد هر دو - و همچنین شیطان همراه - شما - از بهشت به زمین هبوط کنید)) (قال اهبطا منها جمیعا).
((در حالی که دشمن یکدیگر خواهید بود)) (بعضکم لبعض عدو).
اما به شمااخطار می کنم، راه سعادت و نجات به رویتان گشوده است ((هر گاه هدایت من به سراغ شما بیاید هر یک از شما از این هدایت پیروی کند نه گمراه می شود و نه شقاوتمند)) (فاما یاتینکم منی هدی فمن اتبع هدای فلا یضل و لا یشقی ).
و برای اینکه تکلیف آنها که فرمان حق را فراموش میکنند نیز روشن گردد اضافه می کند ((و کسی که از یاد من رویگردان شود، زندگی سخت و تنگی خواهد داشت (و من اعرض عن ذکری فان له معیشة ضنکا).
((و در قیامت او را نابینا محشور می کنیم )) (و نحشره یوم القیامة اعمی ).
در آنجا ((عرض می کند پروردگارا! چرا مرا نابینا محشور کردی در حالی که قبلا بینا بودم ))؟! (قال رب لم حشرتنی اعمی و قد کنت بصیرا).
@@تفسیر نمونه جلد 13 صفحه 327@@@
بلافاصله پاسخ میشنود: ((این به خاطر آنست که آیات ما به سراغ تو آمد همه را بدست فراموشی سپردی و از مشاهده آن چشم پوشیدی و تو امروز به دست فراموشی سپرده خواهی شد)) (قال کذلک اتتک آیاتنا فنسیتها و کذلک الیوم تنسی ).
و چشمت از دیدن نعمتهای پروردگار و مقام قرب او نابینا می گردد.
سرانجام به صورت یک جمعبندی و نتیجهگیری در آخرین آیه مورد بحث میفرماید: ((این گونه کسانی را که راه اسراف را پیش گرفتند و ایمان به آیات پروردگارشان نیاوردند جزا می دهیم )) (و کذلک نجزی من اسرف و لم یؤمن بایات ربه ).
((و عذاب آخرت از این هم شدیدتر و پایدارتر است )) (و لعذاب الاخرة اشد و ابقی ).
نکته ها: