تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد11
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

2 - دروغ سرچشمه همه گناهان –

در روایات اسلامی دروغ به عنوان ((کلید گناهان)) شمرده شده است، علی (علیهالسلام) می فرماید: الصدق یهدی الی
@@تفسیر نمونه جلد 11 صفحه 413 @@@

البر، و البر یهدی الی الجنة: ((راستگوئی دعوت به نیکوکاری می کند، و نیکوکاری دعوت به بهشت)).**مشکاة الانوار طبرسی صفحه 157.***

در حدیثی از امام باقر (علیهالسلام) می خوانیم: ان الله عز و جل جعل للشر اقفالا، و جعل مفاتیح تلک الاقفال الشراب، و الکذب شر من الشراب: ((خداوند متعال برای شر و بدی، قفلهائی قرار داده و کلید آن قفلها شراب است (چرا که مانع اصلی زشتیها و بدیها عقل است و مشروبات الکلی عقل را از کار می اندازد) سپس اضافه فرمود: دروغ از شراب هم بدتر است)).**اصول کافی جلد 2 صفحه 254.***

امام عسکری (علیهالسلام) می فرماید: جعلت الخبائث کلها فی بیت و جعل مفتاحها الکذب: تمام پلیدیها در اطاقی قرار داده شده، و کلید آن دروغ است.**جامع السعادت جلد 2 صفحه 233.***

رابطه دروغ و گناهان دیگر از این نظر است که انسان گناهکار هرگز نمی تواند، راستگو باشد، چرا که راستگوئی موجب رسوائی او است، و برای پوشاندن آثار گناه معمولا باید متوسل به دروغ شود.

و به عبارت دیگر، دروغ انسان را در مقابل گناه آزاد می کند، و راستگوئی محدود.

اتفاقا این حقیقت در حدیثی که از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده کاملا تجسم یافته، حدیث چنین است:

شخصی به حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید، عرض ‍ کرد نماز می خوانم و عمل منافی عفت انجام می دهم، دروغ هم میگویم! کدام را اول ترک گویم؟! پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: دروغ، او در محضر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تعهد کرد که هرگز دروغ نگوید:
@@تفسیر نمونه جلد 11 صفحه 414 @@@

هنگامی که خارج شد، وسوسه های شیطانی برای عمل منافی عفت در دل او پیدا شد، اما بلافاصله در این فکر فرو رفت، که اگر فردا پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از او در این باره سؤال کند چه بگوید، بگوید چنین عملی را مرتکب نشده است، اینکه دروغ است و اگر راست بگوید حد بر او جاری می شود، و همین گونه در رابطه با سایر کارهای خلاف این طرز فکر و سپس خود داری و اجتناب برای او پیدا شد و به این ترتیب ترک دروغ سرچشمه ترک همه گناهان او گردید.