• سوره حجر
• مقدمه
• محتوای سوره حجر
• آیه 1 - 5
• آرزوهای بیجا!
• نکته:
• آرزوهای دراز عامل بزرگ غفلت
• آیه 6 - 8
• تقاضای نزول فرشتگان
• آیه 9
• حفظ قرآن از دستبردها!
• بحث در عدم تحریف قرآن
• دلائل عدم تحریف قرآن:
• روایات تحریف
• این روایات بر چند گونه است:
• آیه 10 - 15
• لجاجت و انکار محسوسات
• 5 - معنی جمله ((سکرت ابصارنا))
• آیه 16 - 18
• شیاطین با شهب رانده می شوند؟
• چگونه شیاطین بوسیله شهب از آسمان رانده می شوند؟!
• نتیجه بحث:
• آیه 19 - 21
• گنجینه همه چیز نزد ما است
• 1 - خزائن خداوند چیست؟
• 2 - نزول مقامی و نزول مکانی
• آیه 22 - 25
• نقش باد و باران
• نکته ها:
• پیشینیان و متاخران کیانند؟
• آیه 26 - 44
• آفرینش انسان
• نکته ها:
• 1 - تکبر و غرور سرچشمه بزرگترین بدبختیها است
• 2 - شیطان بر چه کسانی تسلط می یابد؟
• 3 - درهای جهنم!
• 4 - ((گل تیره)) و ((روح خدا)).
• 5 - جان چیست؟
• 6 - قرآن و خلقت انسان.
• 1 - تکامل انواع از نظر علمی
• 2 - تکامل انواع از دیدگاه قرآن
• دلائل طرفداران تکامل.
• پاسخهای طرفداران ثبوت انواع
• فرضیه تکامل و مسأله خداشناسی
• قرآن و مسأله تکامل
• آیه 45 - 50
• نعمتهای هشتگانه بهشت
• نکته ها:
• 1 - باغها و چشمه های بهشت
• 2 - نعمتهای مادی و معنوی
• 3 - کینه ها و حسادتها دشمن برادری است
• 4 - پاداش کامل
• 5 - بیائید بهشت را در این دنیا بسازیم
• آیه 51 - 60
• میهمانان ناشناس؟
• آیه 61 - 77
• سرنوشت گنهکاران قوم لوط
• نکته ها:
• 1 - منظور از قطع من اللیل چیست؟
• 2 - تفسیر جمله ((و امضوا حیث تؤمرون)).
• 3 - رابطه ((متوسم)) و ((مؤمن))
• 4 - مستی شهوت و غرور!
• آیه 78 - 84
• پایان زندگی دو قوم ستمگر
• اصحاب الایکه کیانند؟
• آیه 85 - 91
• تجزیه گران و التقاطیها!
• نکته ها:
• 1 - قرآن موهبت بزرگ الهی
• 2 - چشم به امکانات دیگران دوختن مایه انحطاط است
• 3 - تواضع رهبر
• 4 - مقتسمین چه اشخاص هستند؟
• آیه 92 - 99
• مکتبت را آشکارا بگو!
• نکته ها:
• 1 - آغاز دعوت علنی اسلام
• 2 - تأثیر توجه به خدا در قدرت روح
• 3 - عبادت و تکامل
• سوره نحل
• مقدمه
• محتوای سوره
• فضیلت سوره
• آیه 1 - 2
• فرمان عذاب نزدیک است
• آیه 3 - 8
• منافع گوناگون حیوانات
• اهمیت دامداری و کشاورزی
• آیه 9 - 13
• همه چیز در بند تسخیر تو است ای انسان
• نکته ها:
• 1 - نعمتهای مادی و معنوی
• 2 - چرا تنها زیتون و نخل و انگور؟!
• 3 - تفکر، تعقل، تذکر
• آیه 14 - 18
• نعمت کوهها و دریاها و ستارگان
• راه، نشانه، رهبر
• آیه 19 - 23
• معبودهای مرده و فاقد شعور!
• نکته ها:
• مستکبران کیانند؟!
• آیه 24 - 29
• آنها که بار گناه دیگران را بر دوش می کشند
• نکته ها:
• 1 - سنت حسنه و سیئه
• 2 - تسلیم بیهوده!
• آیه 30 - 32
• سرنوشت پاکان و نیکان
• آیه 33 - 37
• وظیفه پیامبران ابلاغ آشکار است
• نکته ها:
• 1 - بلاغ مبین چیست!
• 2 - هر امتی رسولی دارد
• آیه 38 - 40
• معاد و پایان گرفتن اختلافها
• آیه 41 - 42
• پاداش مهاجران
• نکته ها:
• 1 - هر چند مسلمانان دو هجرت داشتند
• 2 - تعبیر به هاجروا فی الله
• 3 - جمله ((من بعد ما ظلموا))
• 4 - جمله ((لنبوئنهم فی الدنیا حسنة))
• 5 - انتخاب دو صفت
• آیه 43 - 44
• اگر نمی دانید بپرسید!
• نکته:
• اهل ذکر کیانند؟
• آیه 45 - 47
• انواع مجازاتها در برابر انواع گناهان!
• آیه 48 - 50
• سجده همه جنبندگان حتی سایه هایشان برای خدا!
• آیه 51 - 55
• دین یکی و معبود یکی!
• آیه 56 - 60
• آنجا که تولد دختر ننگ بود!
• نکته ها:
• 1 - چرا فرشتگان را دختران خدا می دانستند؟
• 2 - چرا عرب جاهلی دختران را زنده بگور می کرد؟
• 3 - نقش اسلام در احیای ارزش مقام زن
• آیه 61 - 64
• گر حکم شود که مست گیرند!...
• اجل مسمی چیست
• آیه 65 - 67
• آبها، میوه ها، دامها
• نکته ها:
• 1 - پیدایش شیر چگونه است؟
• 2 - مواد غذائی مهم شیر
• 3 - شیر غذای خالص و گوارا
• آیه 68 - 69
• پروردگارت به زنبور عسل وحی فرستاد!
• در این آیه به چند تعبیر برخورد می کنیم که همه درخور دقت است:
• 2 - آیا الهام غریزی مخصوص زنبوران عسل است؟
• 3 - قبل از هر چیز خانه سازی
• 1 - عسل از چه ساخته می شود؟
• 2 - راههای مطمئن و رام!
• 3 - عسل در کجا ساخته می شود؟
• 4 - رنگهای مختلف عسل
• 5 - عسل یک ماده فوق العاده شفا بخش
• 6 - برای انسانها (للناس)
• 7 - مسائل جالب دیگری درباره عسل
• 8 - زندگی عجیب زنبوران عسل
• آیه 70 - 72
• سرچشمه تفاوت روزیها
• آیا ایجاد تفاوت با عدالت سازگار است؟
• نکته ها:
• 1 - اسباب و سرچشمه های روزی
• آیه 73 - 74
• برای خدا شبیه قرار ندهید
• آیه 75 - 77
• دو مثال زنده برای مؤمن و کافر!
• نکته ها:
• 1 - انسانهای آزاده و اسیر!
• 2 - نقش ((عدالت)) و ((راستی)) در زندگی انسانها
• آیه 78 - 83
• انواع نعمتهای مادی و معنوی
• در اینجا به چند نکته باید توجه کرد:
• 1 - انسان در آغاز هیچ علمی نداشت
• 2 - نعمت ابزار شناخت.
• 3 - تا شکر او را بجای آورید (لعلکم تشکرون).
• نکته ها:
• 1 - اسرار پرواز پرندگان در پهنه آسمان
• 2 - پیوند آیات
• سایه ها، مسکنها، و پوششها
• نکته ها:
• 1 - در اینکه منظور از ((نعمت الله)) در این آیه چیست؟
• 2 - در کشاکش نیروی حق و باطل
• آیه 84 - 89
• آنجا که تمام درها به روی بدکاران بسته می شود
• در اینجا به چند نکته باید توجه کرد:
• 1 - تعبیر به شرکاؤهم (شرکای بت پرستان)
• 2 - از آیه فوق استفاده می شود که بتها نیز در عرصه قیامت، ظاهر می شوند
• 4 - تعبیر به ((فالقوا الیهم القول)) (سخن به آنها می افکنند)
• نکته ها:
• 1 - قرآن بیانگر همه چیز است.
• 2 - چهار مرحله هدایت
• آیه 90
• جامع ترین برنامه اجتماعی
• آیه 91 - 94
• استحکام پیمانهای شما دلیل بر ایمان شماست!
• نکته ها:
• 1 - فلسفه احترام به عهد و پیمان.
• 2 - عذرهای ناموجه برای نقض پیمان
• آیه 95 - 97
• زندگی پاکیزه در گرو چیست؟
• نکته ها:
• 1 - سرمایه های جاودانی
• 2 - برابری مرد و زن
• 3 - ریشه های عمل صالح از ایمان سیراب میگردد
• 4 - حیات طیبه چیست؟
• آیه 98 - 100
• اینگونه قرآن بخوان
• نکته ها:
• 1 - موانع شناخت
• 2 - چرا از شیطان رجیم
• 3 - آنها که زیر پرچم حقند و آنها که تحت لوای شیطانند؟
• 4 - آداب تلاوت قرآن
• آیه 101 - 105
• دروغ رسوا!
• نکته ها:
• زشتی دروغ از دیدگاه اسلام؟
• 1 - راستگوئی و اداء امانت
• 2 - دروغ سرچشمه همه گناهان –
• 3 - دروغ سرچشمه نفاق است –
• 4 - دروغ با ایمان سازگار نیست –
• 5 - دروغ نابود کننده سرمایه اطمینان است –
• آیه 106 - 111
• بازگشت کنندگان از اسلام (مرتدین)
• نکته ها:
• 1 - تقیه و فلسفه آن
• 2 - مرتد فطری، و ملی، و فریب خوردگان
• آیه 112 - 114
• آنها که کفران کردند و گرفتار شدند
• نکته ها:
• 1 - آیا مثال است یا یک جریان تاریخی؟
• 2 - رابطه امنیت و روزی فراوان
• 3 - لباس گرسنگی و ناامنی
• 4 - کفران نعمت و تضییع مواهب الهی
• آیه 115 - 119
• دروغگویان هرگز رستگار نخواهند شد
• پاسخ به یک سؤال
• آیه 120 - 124
• ابراهیم (به تنهائی) یک امت بود!
• آیه 125 - 128
• ده دستور مهم اخلاقی در مقابله با مخالفان
• آخرین سخن در مورد سوره نحل سوره نعمتها.
• هدف از تشریح نعمتها

2 - تعبیر به هاجروا فی الله

که حتی کلمه ((سبیل)) هم در آن ذکر نشده اشاره به نهایت اخلاص این مهاجران است که تنها برای خدا و در مسیر الله و به خاطر رضای او و حمایت و دفاع از آئینش دست به چنین هجرتی زدند، نه برای نجات جان خود و یا استفاده مادی دیگر.