همانگونه که می دانیم هدف اصلی قرآن از بیان سرگذشت پیشینیان بیان درسهای عبرت و نکات آموزنده و تربیتی است و در همین قسمت که تاکنون از داستان نوح خوانده ایم نکته های بسیار مهمی نهفته است که به قسمتی از آن ذیلا اشاره می شود:
الف : پاکسازی روی زمین - درست است که خداوند، ((رحیم )) و مهربان است ولی نباید فراموش کرد که او در عین حال، ((حکیم )) نیز می باشد، به مقتضای حکمتش هر گاه قوم و ملتی فاسد شوند و دعوت ناصحان و مربیان الهی در آنها اثر نکند، حق حیات برای آنها نیست سرانجام از طریق انقلابهای اجتماعی و یا انقلابهای طبیعی، سازمان زندگی آنها در هم کوبیده و نابود می شود.
این نه منحصر به قوم نوح بوده است و نه به زمان و وقت معینی، یک سنت الهی است در همه اعصار و قرون و همه اقوام و ملتها و حتی در عصر و زمان ما! و چه بسا جنگهای جهانی اول و دوم اشکالی از این پاکسازی باشد.
@@تفسیر نمونه جلد 9 صفحه 106@@@
ب : مجازات با طوفان چرا؟ - درست است که یک قوم و ملت فاسد باید نابود شوند و وسیله نابودی آنها هر چه باشد تفاوت نمی کند، ولی دقت در آیات قرآن نشان می دهد که بالاخره تناسبی میان نحوه مجازاتها و گناهان اقوام بوده و هست (دقت کنید).
فرعون تکیه گاه قدرتش را رود ((عظیم نیل )) و آبهای پر برکت آن قرار داده بود و جالب اینکه نابودی او هم بوسیله همان شد!
نمرود متکی به لشکر عظیمش بود و چنانکه می دانیم لشکر کوچکی از حشرات او و یارانش را شکست داد!
قوم نوح جمعیت کشاورز و دامدار بودند و چنین جمعیتی همه چیز خود را از دانه های حیاتبخش باران می داند، اما سرانجام همین باران آنها را از بین برد.
و از اینجا به خوبی روشن می شود که چقدر برنامه های الهی حساب شده است و اگر می بینیم انسانهای طغیانگر عصر ما در جنگهای جهانی اول و دوم بوسیله مدرنترین سلاحهایشان درهم کوبیده شدند، نباید مایه تعجب ما باشد چرا که همین صنایع پیشرفته بود که تکیه گاه آنها در استعمار و استثمار خلقهای مستضعف جهان محسوب می شد!
ج : نام خدا در هر حال و در همه جا - در آیات بالا خواندیم نوح به یارانش دستور می دهد که نام خدا را به هنگام حرکت و توقف کشتی فراموش نکنند، همه چیز به نام او، و به یاد او، و با استمداد از ذات پاک او باید باشد، هر حرکتی، هر توقفی، در حال آرامش و در حال طوفان، همه باید با نام او آغاز شود چرا که هر کار بینام او شروع شود ((ابتر و بریده دم )) خواهد بود. همانگونه که در حدیث معروفی از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) نقل شده است کل امر ذی بال لم یذکر فیه بسم الله فهو ابتر ((هر کار مهمی که نام خدا در آن برده نشود نافرجام
@@تفسیر نمونه جلد 9 صفحه 107@@@
خواهد بود)).**سفینة البحار جلد اول صفحه 663***
ذکر نام خدا نه به عنوان تشریفات، بلکه به عنوان انگیزه و هدف یعنی هر کار که انگیزه خدائی ندارد و هدفش خدا نیست ابتر است، چرا که انگیزه های مادی پایان می پذیرد ولی انگیزه های الهی تمام نشدنی است، هدفهای مادی به اوج خود که رسید خاموش می شود، اما هدفهای الهی همچون ذات پاک او جاودانی خواهد بود.
د: پناهگاههای پوشالی - معمولا هر کس در مشکلات زندگی به چیزی پناه می برد، گروهی به ثروتشان، گروهی به مقام و منصبشان، عدهای به قدرت جسمانیشان، و جمعی به نیروی فکری شان، ولی همانگونه که آیات فوق به ما می گوید، و تاریخ نشان داده، هیچیک از اینها در برابر فرمان پروردگار کمترین تاب مقاومت ندارد، و همچون تارهای عنکبوت که در برابر وزش طوفان قرار گیرد به سرعت در هم می ریزد
فرزند نادان و خیره پسر نوح پیامبر (علیه السلام ) نیز در همین اشتباه بود، گمان می کرد کوه می تواند در برابر طوفان خشم خدا به او پناه دهد، اما چه اشتباه بزرگی ؟ حرکت یک موج کار او را ساخت و به دیار عدمش فرستاد.
به همین دلیل در پاره ای از دعاها می خوانیم من از خشم تو به سوی تو فرار می کنم هارب منک الیک**دعای ابوحمزه ثمالی*** یعنی اگر پناهگاهی در برابر طوفان خشم تو باشد باز همان ذات پاک تو است و باز گشت به سوی تونه چیز دیگر.
ه : کشتی نجات - رهائی از هیچ طوفانی بدون کشتی نجات ممکن نیست
@@تفسیر نمونه جلد 9 صفحه 108@@@
لزومی ندارد که این کشتی حتما از چوب و آهن باشد، بلکه چه بسا این کشتی نجات یک مکتب کار ساز حیاتبخش مثبت است، که در برابر امواج طوفانهای افکار انحرافی مقاومت می کند و پیروانش را به ساحل نجات می رساند.
روی همین جهت در روایاتی که از پیامبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) در کتب شیعه و اهل تسنن آمده است خاندان او یعنی امامان اهلبیت و حاملان مکتب اسلام به عنوان ((کشتی نجات )) معرفی شده اند.
((حنش بن مغیره )) می گوید: من به همراه ابوذر کنار خانه کعبه آمدم او دست در حلقه در خانه کرد و صدا زد منم ابوذر غفاری، هر کس مرا نمی شناسد بشناسد. من همان جندب هستم (نام اصلی ابوذر جندب بود) من یار پیامبرم، با گوش خود شنیدم که می فرمود مثل اهلبیتی مثل سفینة نوح من رکبها نجی ((مثل اهلبیت من مثل کشتی نوح است که هر کس به آن پناه برد نجات می یابد))**ابن قتیبه دینوری که از علمای معروف اهل تسنن است این حدیث را در عیون الاخبار جلد اول صفحه 211 آورده است***
در بعضی دیگر از طرق حدیث جمله فمن تخلف عنها غرق**معجم الکبیر نوشته حافظ طبرانی صفحه 130 (محفوظ)*** :: ((و هر کس از آن تخلف کند غرق می شود ))- یا - من تخلف عنها هلک**همان مدرک-گروه دیگری از بزرگان اهل سنت مانند حاکم نیشابوری در مستدرک و این مغازلی در مناقب امیرالمونین و علامه خوارزمی در مقتل الحسین و حموینی در فرائد السمطین همچنین گروه کثیر دیگری در کتابهای خود آورده اند(برای توضیح بیشتر به جلد 9 احقاق الحق صفحه 280 ط جدید مراجعه شود*** ((هر کس از آن تخلف کند هلاک می شود اضافه شده است .
این حدیث پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) با صراحت می گوید به هنگامی که طوفانهای فکری و عقیدتی و اجتماعی در جامعه اسلامی رخ می دهد تنها راه نجات پناه بردن به این مکتب است، و ما این مساله را بخوبی در انقلاب شکوهمند ملت ایران
@@تفسیر نمونه جلد 9 صفحه 109@@@
آزمودیم که پیروان مکتبهای غیر اسلامی در برابر طاغوت، شکست خوردند جز آن گروهی که به مکتب اسلام و اهلبیت و برنامه های انقلابی آنها پناه بردند.