تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد9
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

3 - مخاطب در فلا تک فی مریة کیست ؟ در اینکه مخاطب در این جمله کیست ؟

@@تفسیر نمونه جلد 9 صفحه 57@@@
دو احتمال داده شده نخست اینکه مخاطب، پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) است، یعنی کمترین شک و تردیدی در حقانیت قرآن یا آئین اسلام به خود راه مده .

البته پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) به حکم اینکه وحی را با شهود درک می کرد و نزول قرآن از طرف خدا برای او محسوس بلکه بالاتر از حس بوده تردیدی در حقانیت این دعوت نداشت ولی این نخستین بار نیست که قرآن خطابی را متوجه پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) می کند در حالی که منظورش عموم مردم است، و به تعبیر معروف عرب این گونه خطابها از قبیل ایاک اعنی و اسمعی یا جاره است که ضرب المثل عامیانه آن در فارسی در به تو می گویم دیوار تو گوش کن، یا تو بشنو می باشد و این خود یکی از فنون بلاغت است که در پاره ای از موارد برای تاکید و اهمیت و یا منظورهای دیگر به جای مخاطب حقیقی دیگری را مخاطب قرار می دهند.

احتمال دیگر اینکه مخاطب، هر مکلف عاقل بوده باشد، یعنی فلاتک ایها المکلف العاقل فی مریة : ای انسان عاقل و مکلف با این دلائل روشن شک و تردید در حقانیت این قرآن نداشته باش و این احتمال بنابراین است که منظور از من کان علی بینة من ربه پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) نباشد بلکه همه مؤمنان راستین باشند (دقت کنید).

ولی به هر حال تفسیر اول با ظاهر آیه سازگارتر است .
@@تفسیر نمونه جلد 9 صفحه 58@@@