نکته دیگر اینکه بر خلاف آنچه بعضی تصور میکنند پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) این
@@تفسیر نمونه جلد 6 صفحه 347 @@@
سخن را تنها در جنگ تبوک نفرموده، بلکه در چندین مورد دیگر نیز این جمله از او شنیده شده است، از جمله اینکه:
1 - در یوم المؤاخاة اول یعنی در نخستین مرتبه که پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) در مکه میان یارانش پیمان برادری بست، علی (علیه السلام) را برای این پیمان برای خودش انتخاب نمود و فرمود: انت منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی.**کنز العمال حدیث 918 جلد پنجم صفحه 40 و جلد ششم صفحه 390.***
2 - در یوم المؤاخاة ثانیه یعنی روز دیگری که در مدینه میان مهاجر و انصار پیمان برادری برقرار ساخت باز در اینجا علی (علیه السلام) را به عنوان برادری خود انتخاب نمود و این جمله را به او فرمود: و انت منی بمنزلة هارون من موسی غیر انه لا نبی بعدی و انت اخی و وارثی.**منتخب کنز العمال (در حاشیه مسند احمد) جلد پنجم مسند احمد صفحه 31.***
3 - ام سلیم که از زنان با شخصیت و از دعوت کنندگان به سوی اسلام بود و پدر و برادرش در میدان جهاد در خدمت پیغمبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) شربت شهادت نوشیدند، و به خاطر اینکه شوهرش، دعوت اسلام را نپذیرفت از او جدا شد، گهگاه پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) برای دیدنش به خانه او می آمد (و او را تسلی میداد) روزی به او فرمود: ای ام سلیم ان علیا لحمه من لحمی و دمه من دمی و هی منی بمنزلة هارون من موسی:**کنز العمال جلد 6 صفحه 164.*** علی گوشتش از گوشت من و خونش از خون من و او نسبت به
@@تفسیر نمونه جلد 6 صفحه 348 @@@
من همانند هارون است نسبت به موسی.
4 - ابن عباس میگوید: روزی عمر بن خطاب گفت: نام علی را به بدی نبرید زیرا من از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) سه جمله درباره او شنیدم که اگر یکی از آنها را میداشتم از آنچه آفتاب بر آن میتابد نزد من محبوبتر بود، من و ابوبکر و ابو عبیده و جمعی از اصحاب پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) نزد او بودیم و پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) تکیه بر علی کرده بود، دست بر شانه او زد سپس فرمود: انت یا علی اول المؤمنین ایمانا و اولهم اسلاما ثم قال انت منی بمنزلة هارون من موسی: ای علی تو نخستین مردی هستی که به خدا ایمان آوردی و نخستین کسی هستی که اسلام را پذیرفتی، تو نسبت به من همانند هارون به موسی هستی.**کنز العمال جلد 6 صفحه 395.***
5 - نسائی در کتاب خصائص نقل می کند که علی (علیه السلام) و جعفر و زید درباره سرپرستی فرزند حمزه با هم گفتگو داشتند و هر کدام میخواست، این خدمت به او سپرده شود، در این موقع پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) به علی (علیه السلام) فرمود: انت منی بمنزلة هارون من موسی.**خصائص نسائی صفحه 19.***
6 - در آن روز که پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) دستور داد درهای خانه هائی که به مسجد (منظور مسجد پیامبر است) گشوده میشد، بسته شود و تنها در خانه علی (علیه السلام) را باز گذارد، جابر بن عبد الله نقل می کند که به علی (علیه السلام) فرمود: انه یحل لک من المسجد ما یحل لی و انک منی بمنزلة هارون من موسی الا انه لا نبی
@@تفسیر نمونه جلد 6 صفحه 349 @@@
بعدی:**ینابیع الموده آخر باب 17 صفحه 88 ط دوم دارالکتب العراقیه.*** آنچه از مسجد برای من مجاز است برای تو نیز مجاز است زیرا تو نسبت به من همانند هارون نسبت به موسی هستی.
موارد ششگانه بالا که غیر از جریان غزوه تبوک است، همه را از کتب معروف اهل تسنن آوردیم و گرنه در روایاتی که از طرق شیعه وارد شده، موارد دیگری نیز از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) نقل شده که این جمله را فرمود.
از مجموع اینها به خوبی استفاده می شود که حدیث منزله، موضوعی نبوده است که اختصاص به داستان تبوک داشته باشد بلکه یک فرمان عمومی درباره علی (علیه السلام) برای همیشه بوده است.
و از اینجا روشن می شود اینکه بعضی از دانشمندان اهل سنت مانند آمدی تصور کرده اند که این حدیث متضمن حکم خاصی در مورد جانشینی علی (علیه السلام) در غزوه تبوک بوده است و ربطی به سایر موارد ندارد، به کلی بی اساس است، زیرا پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) به مناسبتهای مختلف و در جریانهای گوناگون این جمله را تکرار فرموده و این نشان می دهد که یک حکم عمومی است.