تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد5
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

بیداری زودگذر و بی اثر!

در دو آیه گذشته به قسمتی از اعمال لجوجانه مشرکان اشاره شده، و در این دو آیه صحنه ای از نتائج اعمال آنها مجسم گردیده است تا بدانند چه سرنوشت شومی در پیش دارند و بیدار شوند یا لا اقل وضع آنها عبرتی برای دیگران گردد!

نخست می گوید: ((اگر حال آنها را به هنگامی که در روز رستاخیز در برابر آتش دوزخ قرار گرفته اند ببینی تصدیق خواهی کرد که به چه عاقبت دردناکی گرفتار شده اند)) (و لو تری اذ وقفوا علی النار...)**بنابراین (ولو) به معنی شرط است و جزای آن به خاطر وضوح حذف شده است***

@@تفسیر نمونه جلد 5 صفحه 200@@@
آنها در آن حالت چنان منقلب می شوند که فریاد بر می کشند ای کاش برای نجات از این سرنوشت شوم، و جبران کارهای زشت گذشته بار دیگر به دنیا باز می گشتیم، و در آنجا آیات پروردگار خود را تکذیب نمی کردیم و در صف مؤمنان قرار می گرفتیم (فقالوا یالیتنا نرد و لا نکذب بایات ربنا و نکون من المؤمنین ).**نکته مهمی که در آیه به آن باید توجه داشت این است که طبق قرائت مشهوری که در دست داریم (نرد) به رفع و (لانکذب) (ونکون) به نصب خوانده شده است در حالی که ظاهرا معطوف بر یکدیگر هستند و باید همه یکسان باشند بهترین توجیه این است که گفته شود (نرد) جزء تمنی است و (لانکذب) در حقیقت جواب آن است و (و) در اینجا به منزله (فاء) است و می دانیم که جواب تمنی هنگامی که بعد از (فاء) قرار گیرد منصوب می گردد مفسران مانند فخر رازی و مرحوم طبرسی و ابوالفتوح رازی در این زمینه وجوه دیگری نیز گفته اند. ولی آنچه در بالا گفته شد از همه روشنتر است،بنابراین آیه شبیه آیه 58 سوره (زمر) لو ان لی کرة فا کون من المحسنین می باشد***

در آیه بعد اضافه می کند که این آرزوی دروغینی بیش نیست، بلکه به خاطر آن است که در آن جهان ((آنچه را از عقائد و نیات و اعمال شوم خویش مخفی می داشتند همه برای آنها آشکار گردیده )) و موقتا بیدار شده اند (بل بدا لهم ما کانوا یخفون من قبل ).

ولی این بیداری، بیداری پایدار و پا بر جا نیست، و به خاطر شرائط و اوضاع خاصی پدید آمده است، و لذا ((اگر به فرض محال بار دیگر به این جهان برگردند به سراغ همان کارهائی می روند که از آن نهی شده بودند)) (و لو ردوا لعادوا لما نهوا عنه ).

بنابراین ((آنها در آرزو و ادعای خویش صادق نیستند و دروغ می گویند)) (و انهم لکاذبون ).

@@تفسیر نمونه جلد 5 صفحه 201@@@
نکته ها