تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد4
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

هر کس مسئول وظیفه خویش است

به دنبال آیات مربوط به جهاد، دستور فوق العادهای در این آیه به پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) داده شده است که او موظف است به تنهائی در برابر دشمن بایستد، حتی اگر هیچکس همراه او گام به میدان نگذارد! زیرا او تنها مسئول وظیفه خویش است، و در برابر سایر مردم تکلیفی جز تشویق و دعوت به جهاد ندارد.

(فقاتل فی سبیل الله لا تکلف الا نفسک و حرض المؤمنین)

در حقیقت آیه یک دستور مهم اجتماعی را مخصوصا درباره رهبران در بر دارد، و آن اینکه آنها باید آنقدر در کار خود مصمم و ثابت قدم و قاطع باشند که حتی اگر هیچکس دعوت آنها را لبیک نگوید، دست از تعقیب هدف مقدس خویش بر ندارد و در عین دعوت دیگران به انجام وظیفه، برنامه های خود را منوط به اجابت دیگران نشمرند، و هیچ رهبری تا چنین آمادگی نداشته باشد قادر به انجام رهبری و پیشبرد اهداف خود نیست مخصوصا رهبران الهی که تکیه گاه اصلی آنها خدا است خدائی که سرچشمه تمام نیروها و قدرتها است.

و لذا به دنبال این دستور می فرماید: امید است خداوند با کوششها و تلاشهای تو حتی اگر تنها بوده باشی، قدرت و نیروی دشمنان را در هم بشکند، زیرا قدرت او ما فوق قدرتها و مجازات او مافوق مجازاتها است.

(عسی الله ان یکف باس الذین کفروا و الله اشد باسا و اشد تنکیلا).**بأس در لغت به معنی قوت و استحکام و شجاعت است. و تنکیل از ماده نکول به معنی امتناع کردن از روی ترس است و ادر اصل از نکل (بر وزن اکل) به معنی لجام حیوان گرفته شده و بنابراین تنکیل که مصدر باب تفعیل است به معنی انجام کاری است که طرف با مشاهده آن، از خلافکاری برگردد و این همان مجازات است که هم باعث عبرت ستمکار و هم باعث عبرت دیگران می شود.***

@@تفسیر نمونه جلد 4 صفحه 35@@@