آیه و ترجمه
وَ إِنَّ مِنکمْ لَمَن لَّیُبَطئنَّ فَإِنْ أَصبَتْکم مُّصِیبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلیَّ إِذْ لَمْ أَکُن مَّعَهُمْ شهِیداً(72)
وَ لَئنْ أَصبَکُمْ فَضلٌ مِّنَ اللَّهِ لَیَقُولَنَّ کَأَن لَّمْ تَکُن بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُ مَوَدَّةٌ یَلَیْتَنی کُنت مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً(73)
ترجمه:
72 - در میان شما افرادی (منافق) هستند که هم خودشان سستند و هم دیگران را سست می نمایند. اگر مصیبتی به شما برسد می گویند: خدا به ما نعمت داد که با مجاهدان نبودیم تا شاهد (آن مصیبت) باشیم!
73 - و اگر غنیمتی به شما برسد، درست مثل اینکه هرگز میان شما و آنها مودت و دوستی نبوده، می گویند: ای کاش ما هم با آنها بودیم و به رستگاری و پیروزی بزرگی نائل میشدیم!
تفسیر:
به دنبال فرمان عمومی جهاد و آماده باش در برابر دشمن که در آیه سابق بیان شد در این آیه اشاره به حال جمعی از منافقان کرده می فرماید: ((این افراد دو چهره که در میان شما هستند با اصرار می کوشند از شرکت در صفوف مجاهدان راه خدا خودداری کنند.))
(و ان منکم**باید توجه داشت اینکه در آیه فوق خطاب به مؤمنان شده ولی سخن از منافقان به میان آمده و در عین حال با تعبیر (منکم) آنها را جزء منافقان شمرده به خاطر آن است که منافقان همیشه در لابلای مؤمنان حقیقی بوده اند و ظاهرا جزء جمعیت آنها محسوب می شدند.*** لمن لیبطئن).**لیبطئن از ماده (بطؤ) (بر وزن قطب) به معنی کندی در حرکت می باشد، و چنانکه جمعی از اهل لغت و مفسران در اینجا ذکر کرده اند هم معنی لازم و هم متعدی دارد یعنی هم خودشان در حرکت کندند و هم دیگران را تشویق به این کار می کنند، و شاید با توجه به اینکه جمله از باب تفعیل است فقط معنی متعدی را دارد منتها گاهی خود را وادار به کندی می کند و گاهی دیگران را!***
@@تفسیر نمونه جلد 4 صفحه 6@@@
((ولی هنگامی که مجاهدان از میدان جنگ باز می گردند و یا اخبار میدان جنگ به آنها می رسد، در صورتی که شکست و یا شهادتی نصیب آنها شده باشد، اینها با خوشحالی می گویند چه نعمت بزرگی خداوند به ما داد که همراه آنها نبودیم تا شاهد چنان صحنه های دلخراشی بشویم)).
(فان اصابتکم مصیبة قال قد انعم الله علی اذلم اکن معهم شهیدا)
ولی اگر باخبر شوند که مومنان واقعی پیروز شده اند، و طبعا به غنائمی دست یافته اند، اینها همانند افراد بیگانه ای که گویا هیچ ارتباطی در میان آنها و مومنان برقرار نبوده از روی تاسف و حسرت می گویند: ای کاش ما هم با مجاهدان بودیم و سهم بزرگی عائد ما می شد!
(و لئن اصابکم فضل من الله لیقولن کان لم تکن بینکم و بینه مودة یالیتنی کنت معهم فافوز فوزاعظیما).
گرچه در آیه فوق سخنی از غنیمت به میان نیامده ولی روشن است کسی که شهادت در راه خدا را یک نوع بلا می شمرد، و عدم درک شهادت را یک نعمت الهی می پندارد، پیروزی و فوز عظیم و رستگاری بزرگ از نظر او چیزی جز پیروزی مادی و غنائم جنگی نخواهد بود.
این افراد دو چهره که متاسفانه در هر اجتماعی بوده و هستند در برابر پیروزی و شکستهای مومنان واقعی فورا قیافه خود را عوض می کنند، هرگز در غمها با آنها شریک نیستند و در مشکلات و گرفتاریها همکاری نمی کنند، ولی انتظار دارند در پیروزیهای آنان سهم بزرگی داشته باشند و همانند مومنان و مجاهدان واقعی امتیازاتی پیدا کنند.
@@تفسیر نمونه جلد 4 صفحه 7@@@