تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نمونه، جلد2
آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلاء و دانشمندان‏‏‏‏‏

آیه 217 - 218

آیه و ترجمه

یَسئَلُونَک عَنِ الشهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِیهِ قُلْ قِتَالٌ فِیهِ کَبِیرٌ وَ صدُّ عَن سبِیلِ اللَّهِ وَ کفْرُ بِهِ وَ الْمَسجِدِ الْحَرَامِ وَ إِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَکْبرُ عِندَ اللَّهِ وَ الْفِتْنَةُ أَکْبرُ مِنَ الْقَتْلِ وَ لا یَزَالُونَ یُقَتِلُونَکُمْ حَتی یَرُدُّوکُمْ عَن دِینِکمْ إِنِ استَطعُوا وَ مَن یَرْتَدِدْ مِنکُمْ عَن دِینِهِ فَیَمُت وَ هُوَ کافِرٌ فَأُولَئک حَبِطت أَعْمَلُهُمْ فی الدُّنْیَا وَ الاَخِرَةِ وَ أُولَئک أَصحَب النَّارِ هُمْ فِیهَا خَلِدُونَ(217)

إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُوا وَ الَّذِینَ هَاجَرُوا وَ جَهَدُوا فی سبِیلِ اللَّهِ أُولَئک یَرْجُونَ رَحْمَت اللَّهِ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ(218)

ترجمه :

217 - از تو، درباره جنگ کردن در ماه حرام، سؤال می کنند، بگو: جنگ در آن، (گناهی ) بزرگ است، ولی جلوگیری از راه خدا (و گرایش مردم به آیین حق ) و کفر ورزیدن نسبت به او و هتک احترام مسجد الحرام، و اخراج ساکنان آن، نزد خداوند مهمتر از آن است، و ایجاد فتنه، (و محیط نامساعد، که مردم را به کفر، تشویق و از ایمان باز می دارد) حتی از قتل بالاتر است . و مشرکان، پیوسته با شما می جنگند، تا اگر بتوانند شما را از آیینتان برگردانند، ولی کسی که از آیینش برگردد، و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیک (گذشته ) او، در دنیا و آخرت، بر باد می رود، و آنان اهل دوزخند، و همیشه در آن خواهند بود.

218 - کسانی که ایمان آورده و کسانی که هجرت کرده و در راه خدا جهاد نموده اند، آنها امید به رحمت پروردگار دارند و خداوند آمرزنده و مهربان است .

@@تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 110@@@

شان نزول :

گفته اند: این آیه در مورد سریه عبد الله بن جحش نازل شده است .**(سریه) به آن دسته از جنگهای اسلامی گفته می شود که پیامبر در ان شرکت نداشت. بعضی گفته اند (سریه) عبارت است از گروهی از لشکر که از 5تا300 نفر تشکیل شده باشد. باید توجه داشت که ( سریه) از (سری) گرفته شده است که به معنی چیز نفیس و گرانبهاست و چون لشکریانی که چنین ماموریت هایی را پیدا می کنند از نخبه ها هستند به این نام نامیده شده اند. (مطرزی) می گوید (سریه) از (سری) که به معنی حرکت در شب است گرفته شده به خاطر اینکه آنها غالبا مخفیانه حرکت می کنند. (ابن حجر) در کتاب (ملتقطات) خود همین مطلب را پذیرفته می گویند : (سریه) گروهی از لشکرند که شبانه حرکت می کنند***

جریان چنین بود که : پیش از جنگ بدر پیامبر اسلام ((عبد الله بن جحش )) را طلبید و نامهای به او داد و هشت نفر از مهاجرین را همراه وی نمود، به او فرمان داد پس از آنکه دو روز راه پیمود، نامه را بگشاید، و طبق آن عمل کند، او پس از دو روز طی طریق نامه را گشود و چنین یافت : ((پس از آنکه نامه را باز کردی تا ((نخله )) (زمینی که بین مکه و طایف است ) پیش برو و در آنجا وضع قریش را زیر نظر بگیر و جریان را به ما گزارش بده )).

((عبد الله )) جریان را برای همراهانش نقل نمود و اضافه کرد: پیامبر مرا از مجبور ساختن شما در این راه منع کرده است، بنابراین هر کس آماده شهادت است با من بیاید، و دیگران باز گردند همه با او حرکت کردند، هنگامی که به ((نخله )) رسیدند به قافلهای از قریش برخورد کردند که عمرو بن حضرمی در آن بود، چون روز آخر رجب (یکی از ماههای حرام ) بود در مورد حمله به آنها به مشورت پرداختند.

بعضی گفتند: اگر امروز هم از آنها دست برداریم وارد محیط حرم خواهند شد و دیگر نمی توان متعرض آنها شد، سرانجام شجاعانه به آنها حمله کردند ((عمرو

@@تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 111@@@

بن حضرمی )) را کشتند و قافله را با دو نفر نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) آوردند، پیغمبر به آنان فرمود: من به شما دستور نداده بودم که در ماههای حرام نبرد کنید، و دخالتی در غنائم و اسیران نکرد، مجاهدان ناراحت شدند و مسلمانان به سرزنش آنها پرداختند، مشرکان نیز زبان به طعن گشودند که محمد (صلی الله علیه و آله و سلم ) جنگ و خونریزی و اسارت را در ماههای حرام، حلال شمرده در این هنگام آیه اول نازل شد پس از آنکه این آیه نازل شد ((عبد الله بن جحش )) و همراهانش اظهار کردند که در این راه برای درک ثواب جهاد کوشش کرده اند و از پیامبر پرسیدند که آیا اجر مجاهدان را دارند یا نه ؟ آیه دوم (ان الذین آمنوا و الذین هاجروا...) نازل گردید.

تفسیر: