آیه و ترجمه
وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَشرِی نَفْسهُ ابْتِغَاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَءُوف بِالْعِبَادِ(207)
ترجمه :
207 - بعضی از مردم (با ایمان و فداکار، همچون علی (علیه السلام ) در لیلة المبیت به هنگام خفتن در جایگاه پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم )، جان خود را به خاطر خشنودی خدا می فروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است .
شان نزول :
مفسر معروف اهل تسنن ((ثعلبی )) می گوید: هنگامی که پیغمبر اسلام تصمیم گرفت مهاجرت کند برای ادای دینهای خود و تحویل دادن امانتهائی که نزد او بود علی (علیه السلام ) را به جای خویش قرار داد و شب هنگام که می خواست به سوی غار ((ثور)) برود و مشرکان اطراف خانه او را برای حمله به او محاصره کرده بودند دستور داد علی (علیه السلام ) در بستر او بخوابد و پارچه سبز رنگی (برد حضرمی ) که مخصوص خود پیغمبر بود روی خود بکشد در این هنگام خداوند به ((جبرئیل )) و ((میکائیل )) وحی فرستاد که من بین شما برادری ایجاد کردم و عمر یکی از شما را طولانیتر قرار دادم کدام یک از شما حاضر است ایثار به نفس کند و زندگی دیگری را بر خود مقدم دارد هیچکدام حاضر نشدند.
به آنها وحی شد اکنون علی (علیه السلام ) در بستر پیغمبر خوابیده و آماده شده جان خویش را فدای او سازد به زمین بروید و حافظ و نگهبان او باشید.
هنگامی که جبرئیل بالای سر و میکائیل پایین پای علی (علیه السلام ) نشسته بودند جبرئیل می گفت : ((به به آفرین بر تو ای علی ! خداوند بواسطه تو بر فرشتگان مباهات می کند)).
در این هنگام آیه فوق نازل گردید و به همین دلیل آن شب تاریخی به نام ((لیلة المبیت )) نامیده شده است .
@@تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 78@@@
((ابن عباس می گوید این آیه هنگامی که پیغمبر از مشرکان کناره گرفته بود و با ابو بکر به سوی غار می رفت درباره علی (علیه السلام ) که در بستر پیغمبر خوابیده بود نازل شد.
((ابو جعفر اسکافی )) می گوید: (همانطور که ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه جلد 3 صفحه 270 ذکر کرده است ) جریان خوابیدن علی (علیه السلام ) در بستر پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) به تواتر ثابت شده و غیر از کسانی که مسلمان نیستند و افراد سبک مغز آن را انکار نمی کنند در جلد دوم ((الغدیر)) ذیل آیه مورد بحث (صفحه 48 به بعد) می نویسد: ((غزالی )) در کتاب احیاء العلوم جلد سوم صفحه 238 و گنجی در کتاب ((کفایة الطالب )) صفحه 114 و ((صفوری )) در ((نزهة المجالس )) جلد دوم صفحه 209 و ابن ((صباغ مالکی )) در کتاب ((الفصول المهمة )) صفحه 33، ((سبط ابن جوزی حنفی )) در ((تذکرة الخواص )) صفحه 21 ((شبلنجی )) در ((نور الابصار)) صفحه 86 و احمد در ((مسند)) جلد یک صفحه 348 و ((تاریخ طبری )) جلد دوم صفحه 99 تا 101 و ((ابن هشام )) در ((سیرة )) جلد دوم صفحه 291 و ((حلبی )) در ((سیره )) خود و ((تاریخ یعقوبی )) جلد دوم صفحه 29 جریان ((لیلة المبیت )) را نقل کرده اند.
تفسیر: