(21) وَإِذَآ أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِّن بَعْدِ ضَرَّآءَ مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُم مَّکْرٌ فِی ءَایَاتِنَا قُلِ اللَّهُ أَسْرَعُ مَکْراً إِنَّ رُسُلَنَا یَکْتُبُونَ مَا تَمْکُرُونَ
وهرگاه پس از رنجی که به مردم رسیده، (طعم) رحمت و لطفی به آنان بچشانیم، (به جای سپاس،) در آیات ما مکر و حیله میکنند. بگو: تدبیر الهی سریعتر و نافذتر است. همانا فرستادگان ما (فرشتگان)، آنچه را مکر و نیرنگ میکنید مینویسند.
نکتهها:
آیهی قبل به بهانهگیری آنان اشاره کرد که میگفتند: چرا آیهای نازل نمیشود. اینجا به لجاجت آنان پرداخته، که پس از نزول آیه هم به جای تقدیر، نیرنگ میکنند.
در مکّه خشکسالی و قحطی شد و خداوند به برکت رسول خدا صلی الله علیه و آله باران فرستاد. ولی مشرکان گفتند که باران به خاطر بتها بوده است! این آیه نازل شد و آنان را رسوا کرد.**تفاسیر صافی، فیظلالالقرآن و کبیرفخررازی.***
در اکثر تفاسیر آمده است که یکی از تدابیر ومکر دشمنان، کوبیدن شخصیّت پیامبر و استهزای آیات الهی بوده است.
پیامها:
1- نعمتهایی را که انسان از آن استفاده میکند، گوشهای از رحمت بیکران الهی است. (اذقنا الناس رحمة)
2- انسان از نعمتهای الهی سوء استفاده میکند و به جای شکر، مکر میکند. (اذقنا الناس رحمة....اذا لهم مکرٌ)
3- کسی که مکر کند، به تدبیر و مکر قهرآمیز الهی گرفتار میشود. (اذا لهم مکر... اللَّه اسرع مکرا)
4- کیفر الهی با جرم متناسب است. (لهم مکر، اللّه اسرع مکراً)
5 - فرشتگان الهی حتّی افکار وتدابیر انسان را ثبت میکنند. (یکتبونماتمکرون)