(115) وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُضِلَّ قَوْماً بَعْدَ إِذ هَدَیهُمْ حَتَّی یُبَیِّنَ لَهُم مَّا یَتَّقُونَ إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ
خداوند بر آن نیست که قومی را بعد از آنکه هدایتشان نمود، بیراه بگذارد تا آنچه را (که باید از آن ) پرهیز کنند، برایشان بیان کند. قطعاً خداوند به هر چیزی داناست.
نکتهها:
آیه، یا بیانگر حال آنان است که مسلمان شده بودند، ولی پیش از آگاهی از وظایف خود از دنیا رفتند.**تفسیر مجمعالبیان.*** یا اشاره به آیهی قبل و لزوم تبرّی از دشمن خداست که اگر پس از این هشدار، بیتفاوت باشید، خودتان هم گمراه شده به دشمنان خدا ملحق میشوید، و ممکن است آیه برای رفع نگرانی کسانی باشد که قبل از علم به حرمت استغفار برای مشرکان، برای آنان استغفار میکردند.
امام رضا علیه السلام فرمود: خداوند بر امام واجب کرده است که هر گاه نگران مرگ خود شد، امام معصوم بعدی را برای مردم معرّفی کند، سپس این آیه را تلاوت کرد.**تفسیر نورالثقلین.***
پیامها:
1- اگر حدود الهی را رعایت نکنیم، خطر گمراهی در پیش است. (لیضلّ قوماً... حتی یُبیّن لهم )
2- اضلال خدا، کیفر بیاعتنایی به هدایت اوست. مخالفت آگاهانه با رهنمودهای الهی، زمینهی سلب هدایت خداوند است. (ماکان اللَّه لیضلّ ... حتّی یُبیّن )
3- کیفر الهی، پس از تبیین و روشنگری و اتمام حجّت است. (حتی یُبیّن)
4- هدایت الهی کامل است و علاوه بر بیان اسبابِ سعادت، عوامل خطر را نیز هشدار میدهد.(یُبیّن لهم ما یتّقون) امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند اسباب رضایت و غضب خود را به مردم میشناساند.**کافی، ج1، ص163.***
5 - دستور الهی بر پرهیز از چیزی، از علم و حکمت او سرچشمه میگیرد. (إنَّ اللَّه بکلِّ شیءٍ علیم )