تربیت
Tarbiat.Org

تفسیر نور جلد 5
حاج شیخ محسن قرائتی

سوره توبه آیه 103

(103) خُذْ مِنْ أَمْوَ لِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلَوتَکَ سَکَنٌ لَّهُمْ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ‏
از اموالشان صدقه (زکات) بگیر تا بدین وسیله آنان را (از بخل و دنیاپرستی) پاک‏سازی و رشدشان دهی و بر آنان درود فرست (و دعا کن). زیرا دعای تو، مایه‏ی آرامش آنان است و خداوند شنوا و داناست.
نکته‏ها:
آیه در ماه رمضان سال دوّم هجری در مدینه نازل شد و پیامبر فرمود: ندا دهند که خداوند، زکات را نیز همچون نماز واجب ساخت. پس از یک سال نیز فرمان داد که مسلمانان زکاتشان را بپردازند.
پیامبر، بر زکات دهندگان درود می‏فرستد؛ (صلّ علیهم)، ولی خداوند بر مجاهدانی که در خاک و خون غلطیده و مقاومت می‏کنند، درود می‏فرستد. (اولئک علیهم صلوات من ربّهم)**بقره، 157.***
پیام‏ها:
1- یکی از وظایف حاکم اسلامی، گرفتن زکات از مردم است. (خذ)
2- اسلام، مالکیّت خصوصی را می‏پذیرد. (اموالهم )
3- زکات، بخش کوچکی از سرمایه‏ی شماست، با دلگرمی آن را پرداخت کنید. (من اموالهم )
4- پرداخت زکات، نشانه‏ی صداقت انسان در ادّعای ایمان است. (صدقة)
5 - زکات، عامل پاکی روح از بخل، دنیا پرستی و مال دوستی است. (تطهّرهم)
6- زکات، موجب رشد فضایل اخلاقی در فرد و جامعه است. (تزکیّهم)
7- فقر، عامل بسیاری از مفاسد است و تأمین زندگی محرومین به وسیله‏ی زکات، جامعه را از بخشی از مفاسد پاک می‏سازد. (تطهرّهم )
8 - رسول اکرم‏صلی الله علیه و آله به مردم عادّی درود و صلوات می‏فرستد. زیرا بها دادن به مردم، تشویق آنان به نیکی‏ها و شخصیّت بخشیدن به آنان است. (صلّ علیهم)
9- رابطه‏ی مالیات‏دهنده ومالیات‏گیرنده باید عاطفی ومعنوی باشد. (خذ، صلّ)
10- دعای پیامبر در حقّ مردم مستجاب است. (صلّ علیهم انّ صلوتک سکن لهم)
11- نگوییم زکات دادن وظیفه‏اش بوده، ما هم تشکّر کنیم.(خذ، صلّ علیهم)
12- تشویق‏ها لازم نیست، همیشه مادّی باشد، گاهی تشویق معنوی کارسازتر است. (انّ صلوتک سکن لهم)
13- تشویق، سنگینی تکلیف را سبک می‏کند. (سکن لهم)
14- سرچشمه‏ی دستورات و تکالیف، علم الهی است. (واللّه سمیع علیم)