(77) فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقاً فِی قُلُوبِهِمْ إِلَی یَوْمِ یَلْقَوْنَهُ بِمَآ أَخْلَفُواْ اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا کَانُواْ یَکْذِبُونَ
سرانجام به دنبال آنکه با خدا در آنچه پیمان بسته بودند، خلف وعده کردند و بدان سبب که دروغ میگفتند، (خداوند، روحِ) نفاق را تا روزی که به دیدار او رسند، (روز مرگ یا قیامت)، در دلهای آنان قرار داد.
پیامها:
1- خلف وعده با خدا و بخل نسبت به محرومان، انسان را بدعاقبت میکند.
(بخلوا به... فاعقبهم نفاقاً)
2- نفاق، درجاتی دارد: نفاقِ زبانی، نفاق رفتاری و نفاق قلبی. (فی قلوبهم)
3- نفاق، گاهی موقّت وگاهی دائمی و همیشگی است.**حضرت علی علیه السلام فرمودند: مراد از (یوم یلقونه)، روز قیامت است. بحار، ج 90، ص 132. ***(الی یوم یلقونه)
4- پیمانشکنی ودروغ، روحیّهی نفاق میآورد. گناه، گناه میآورد. (فاعقبهم نفاقاً... بما اخلفوا... وبما کانوا یکذبون)
5 - سرچشمهی بدبختیهای انسان، خود اوست. (بما اخلفوا، بما کانوا یکذبون)