(30) وَقَالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَرَی الْمَسِیحُ ابْنُ اللَّهِ ذَلِکَ قَوْلُهُم بِأَفْوَهِهِمْ یُضَهِئُونَ قَوْلَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن قَبْلُ قَتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّی یُؤْفَکُونَ
و یهودیان میگفتند: عُزیر، پسر خداست و مسیحیان میگفتند: مسیح، پسر خداست. این سخنی است (باطل) که به زبانشان میآورند وبه گفتار کسانی که پیش از این کافر شدهاند، شباهت دارد (که میگفتند: فرشتگان دختران خدا هستند.) خدا آنان را بکُشد، چگونه (از حقّ) رویگردان میشوند.
نکتهها:
«عُزیر»، عربی شدهی «عَزراء» است، مثل «عیسی» که عربیِ «یَسوع» و «یحیی» که معرّبِ «یوحَنّا» است.
عُزیر یکی از علمای بزرگ یهود بود که لقب «مُنجیِ یهود» یافت. زیرا پس از واقعهی قتل عام مردم به دست بختالنصر و خرابی معبدها و سوزاندن تورات و اسارت زنان و فتح بابل توسّط کورش، عُزیر نزد کورش آمد و از او خواست که به یهودیان سروسامانی بخشد.
این آیه، به گونهای توضیح و دلیل آیهی قبل است که فرمود: اهل کتاب به خدا و قیامت ایمان ندارند.
محقّقان معتقدند بسیاری از معارف تورات و انجیل، با خرافات بودائیان و برهمائیان و یونانیان آمیخته شده است، حتّی بسیاری از داستانهای انجیل، عیناً در مذهب بودا و برهمایی دیده میشود. البتّه یهودیان امروز، عُزیر را فرزند خدا نمیدانند، ولی در زمان پیامبر اسلامصلی الله علیه و آله ، چنین عقیدهای داشته و در مقابل سؤال پیامبر که «با اینکه مقام موسی بالاتر است، چرا او را فرزند خدا نمیدانید؟» جوابی نداشتند.**تفسیر نمونه.***
پیامها:
1- با آنکه فقط گروهی از یهود، عُزیر را فرزند خدا میدانستند، ولی چون دیگران نیز سکوت کردند، نسبتِ انحراف به همه داده است. (قالت الیهود)
2- دربارهی شخصیّتهای دینی والهی نباید غلّو کرد. (عزیرابن اللّه... المسیح...)
3- عقاید یهود و نصاری، آمیخته به خرافات است. (ذلک قولهم بافواههم)
4- مشرکان، بتها را شریک خدا و فرشتگان را دختران خدا میدانستند، یهود و نصاری، عُزیر و عیسی را پسر خدا، از این جهت کلامشان به کلام کفّار شباهت داشت. (یضاهئون قول الذین کفروا)
5 - ریشهی خرافات در مذهب یهود و نصاری، در عقاید کفّار پیشین است.**محقّقان امروز معتقدند: بسیاری از معارفِ تورات و انجیل، با خرافاتِ بودائیان و برهمائیان و یونانیان آمیخته شده است، حتی بسیاری از داستانهای انجیل، عیناً در مذهب بودا و برهمایی دیده میشود. تفسیر نمونه. ***(یضاهئون قول الذین کفروا من قبل)