(141) الَّذِینَ یَتَرَبَّصُونَ بِکُمْ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ قَالُواْ أَلَمْ نَکُنْ مَّعَکُمْ وَإنْ کَانَ لِلْکَفِرِینَ نَصِیبٌ قَالُواْ أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَیْکُمْ وَ نَمْنَعْکُمْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فَاللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ یَوْمَ الْقِیَمَةِ وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ للِکَفِرینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً
(منافقان) کسانیاند که پیوسته (از سر بدخواهی) مراقب شما هستند تا اگر از سوی خدا برای شما پیروزی باشد، گویند: آیا ما با شما نبودیم؟ (پس باید در افتخارات و غنائم شریک شویم) اگر برای کفّار بهرهای (از پیروزی) بود، (به کفّار) گویند: آیا ما مشوّق شما (برای جنگ با مسلمانان) و بازدارنده شما از گزند آنان و عدم تسلیم در برابر) مؤمنان نبودیم؟ پس خداوند روز قیامت، میان شما داوری خواهد کرد. و خداوند هرگز راهی برای سلطهی کفّار بر مسلمانان قرار نداده است.
نکته ها:
قرآن، از پیروزی مسلمانان با کلمهی «فتح» و پیروزی کفّار با واژهی «نصیب» تعبیر کرده است، تا بفهماند رونق کفر، زودگذر است و فرجام نیک و پیروزی واقعی، با حقّ است.
«نَستَحوذ» از ریشهی «حوذ» به معنای عقبِ ران گرفته شده است. زیرا شتربان برای سوق و حرکت دادن شتر، به آن قسمت ضربه میزند و در اینجا مراد، تشویق کفّار به جنگ علیه مسلمانان است.
فقها در مسائل مختلف فقهی، برای اثبات عدم تسلّط کفّار بر مؤمنان، به جملهی (لن یجعل الله) استناد میکنند. البتّه رفت و آمد و کسب اطلاع و آموزش دیدن و تبادل فرهنگی و اقتصادی، اگر سبب سلطه کفّار و ذلّت مؤمنان نباشد مانعی ندارد. چون در روایات میخوانیم: آموزش ببینید، گرچه به قیمت مسافرت به کشور چین باشد. و یا پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله فرمود: هر کافر اسیری، ده مسلمان را آموزش دهد او را آزاد میکنم. و در زمان معصومین علیهم السلام معاملات میان مسلمانان و دیگران انجام میشده است.
پیام ها:
1- منافقان فرصتطلبند واز هر پیشامدی به سود خود بهره میگیرند. (یتربّصون بکم...)
2- منافقان جاسوسان کفّار، و مشوّق آنان برای جنگ با مسلمانانند. (نستحوذ)
3- روز قیامت، با داوری به حقّ خدا، همهی نیرنگها و نفاقها آشکار میشود. (فالله یحکم بینکم یومالقیامة)
4- مؤمنان، حقِ پذیرفتن سلطهی کافران را ندارند، و سلطهپذیری نشانه نداشتن ایمان واقعی است. (لن یجعلالله للکافرین علی المؤمنین سبیلا)
5 - باید کاری کرد که کفّار از سلطه بر مؤمنان برای همیشه مأیوس باشند. (لن یجعل الله...)
6- هر طرح، عهد نامه، رفت و آمد و قراردادی که راه نفوذ کفّار بر مسلمانان را باز کند حرام است. پس مسلمانان باید در تمام جهات سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی از استقلال کامل برخوردار باشند. (لن یجعلالله للکافرین...)