(123) لَیْسَ بِأَمَانِیِّکُمْ وَلَا أَمَانِیِّ أَهْلِ الْکِتَبِ مَنْ یَعْمَلْ سُوءاً یُجْزَ بِهِ وَ لَا یَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِیّاً وَلَا نَصِیراً
(پاداش و عقاب و برتری) به آرزوهای شما و آرزوهای اهل کتاب نیست! هر که بدی کند بدان کیفر داده میشود و جز خداوند، برای خویش سرپرست و یاوری نیابد.
نکته ها:
مسلمانان به خاتمیّت پیامبر اسلام واینکه بهترین امّتند افتخار میکردند.**آلعمران، 110.*** و اهلکتاب نیز به سابقهی خود میبالیدند ومیگفتند: جز ایّام معدودی در آتش نخواهیم بود.**بقره، 80.*** این آیه در تصحیح پندار هر دو گروه، ملاک را «عمل» قرار داد.
در دوآیه قبل، امانیّ را از شیطان دانست، در این آیه آرزوهای باطل را ردّ میکند.
تعبیر (یُجزَ به) شامل جزای دنیوی، یا اخروی یا هر دو میباشد. روایات، جزای خلافکاری مؤمن را گرفتاریها و سختیهای دنیا و برزخ معرّفی کرده است.**تفسیر اطیبالبیان.***
برخی مسلمانان انتظار داشتند که پیامبرصلی الله علیه و آله در مشاجرات مسلمانان و اهلکتاب، از مسلمانان جانبداری کند، در حالی که اصل بر عدالت است، نه حمایت.**تفسیر المیزان.***
پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله در پاسخ کسی که از جملهی «من یعمل سوء یجز به» به وحشت افتاده بود، فرمود: امراض جسمی و گرفتاریها، نوعی کیفر اعمال انسان است.**مستدرک، ج2، ص60.***
پیام ها:
1- از خیالها و آرزوهای بیاساس بپرهیزید، که کارآیی ندارد. (لیس بامانیکم)
2- در هر گروه و قشری افراد پر توقّع و امتیازطلب پیدا میشود. (لیس بامانیکم، اهل الکتاب)
3- در گفتار و داوری منصفانه عمل کنید و اگر انتقاد میکنید از ضعف همه بگویید. (لیس بأمانیّکم و لاأمانیّ أهل الکتاب)
4- در انتقاد یا رفع عیب، از خودتان شروع کنید. جمله (لیس بأمانیّکم) قبل از جمله (أمانی اهل الکتاب) است.
5 - قاطعیّت بجا و ایستادگی در مقابل امیتازطلبیهای پوچ، از بهترین شیوههای تربیت است. (لیس بأمانیّکم)
6- اسلام بر واقعیّات استوار است، نه بر خیالات یا تمایلات افراد. (لیس بامانیّکم...)
7- خداوند عادل است و پاداش و کیفرش بر اساس عمل است. (من یعمل)
8 - در مکتب وحی، همه در برابر قانون برابرند. (من یعمل) (سوء استفاده و امتیاز طلبی از نام و آرم ممنوع است)
9- اصل، عمل است نه شعار، ضابطه است نه رابطه! (من یعمل)
10- در اجرای حدود نسبت به مجرم، وساطت و شفاعت ممنوع است. (لایجد... ولیّاً و لانصیراً)