(68) إِنَّ أَوْلَی الْنَّاسِ بِإِبْرَهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا الْنَّبِیُّ وَالَّذِینَ ءَاَمَنُواْ وَاللَّهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ
همانا سزاوارترین افراد به ابراهیم، کسانی هستند که از او پیروی کردند و (نیز) این پیامبر و کسانی که (به او) ایمان آوردهاند، و خداوند سرور و سرپرست مؤمنان است.
نکته ها:
از این آیه معلوم میشود که نسبت ایمانی، فراتر و محکمتر از نسبت خویشاوندی است و افرادی که همفکر و هم خط و هم هدف باشند، به همدیگر نزدیکتر از کسانی هستند که در ظاهر قوم و خویشند، ولی به لحاظ فکری و اعتقادی از همدیگر جدایند. امام صادق علیه السلام به یکی از یاران با وفایش فرمود: «انتم واللّه من آل محمّد» به خدا سوگند که شما از آلمحمّد صلی الله علیه و آله هستید. و سپس آیه فوق را تلاوت فرمود.**تفسیر مجمعالبیان.*** رسول اکرم صلی الله علیه و آله نیز در مورد سلمان فارسی فرمودند: «سلمان منّا اهل البیت»**بحار، ج10، ص123.***
با اینکه آیه فرمود: نزدیکترین مردم به ابراهیم، پیروان او هستند، لکن نام پیامبر اسلام و مسلمانان را جداگانه برد، تا بهترین نمونهی پیروی را در وجود حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و مسلمانان، به دنیا نشان دهد.
در روایتی آمده است: (انّ ولیّ محمّد مَن اطاع اللّه و انْ بَعُدتْ لَحمَته، و انّ عدوّ محمّد مَن عَصی اللّه و انْ قَرُبتْ قَرابته)**تفسیر مجمعالبیان.*** دوست و طرفدار محمّدصلی الله علیه و آله کسی است که خدا را اطاعت کند، هرچند به لحاظ فامیلی از او دور باشد و دشمن پیامبر کسی است که خدا را نافرمانی کند، هرچند با پیامبر نسبت و نزدیکی داشته باشد.
امام صادق علیه السلام فرمود: مراد از «الذّین آمنوا» در آیه، امامان و پیروان آنها هستند.**کافی، ج1، ص 416.***
پیام ها:
1- پیوند مردم با رهبر، پیوند مکتبی است، نه پیوند قبیلهای، زبانی، منطقهای و نژادی. (انّ أولَی النّاس بابراهیم لَلّذین اتّبعوه)
2- ملاک قُرب به انبیا، اطاعت از آنان است. (أولَی النّاس بابراهیم لَلّذین اتّبعوه)
3- پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و مسلمانان، در خط ابراهیم و هم مرام و هم هدف با او هستند. (أولَی النّاس بابراهیم... وهذا النّبی)