اسلام فقر زدایی را در راس مصارف زکات قرار داده است. اگر نگاهی به آیات و روایات و سیره پیامبر اسلام و اهل بیت معصومش (علیه السلام) بیاندازیم، اهمیت مسئله را بهتر و بیشتر درک خواهیم کرد. به چند نمونه توجه کنیم:
بی اعتنایی به گرسنگان سبب سرنگونی در دوزخ است. قرآن میفرماید: در قیامت بهشتیان از دوزخیان میپرسند چه چیز سبب دوزخی شدن شما شد؟ آنان در پاسخ میگویند: ما به فکر گرسنگان نبودیم. (135)
حتی اگر انسان مال و ثروتی ندارد، نمیتواند در برابر نیازمندان بی تفاوت باشد، بلکه باید دیگران را به کمک کردن تشویق و وادار کند و گرنه مورد توبیخ واقع میشود(136) قرآن رسیدگی به گرسنگان و فقرا را طی کردن گردنههای آزمایش میداند.(137)
توجه به گرسنگان اختصاص به گرسنگان مسلمانان ندارد، بلکه باید همه مردم جامعه سیر باشند. حضرت ابراهیم پس از بنا کردن خانه کعبه، در دعای خود گفت: پروردگارا از مردم مکه هر کس ایمان دارد او را روزی ده.(138) خداوند فرمود: من کفار گرسنه را نیز رزق میدهم.(139)
سیر کردن گرسنگان عبادتی است که امامان ما و اهل بیت (علیه السلام) شخصاً انجام میدادند و برای این کار کسی را نایب نمیگرفتند. در تاریخ میخوانیم که برای کیفر و جریمه کفار سخاوتمند، تخفیفی داده میشد. نه تنها انسانها که به حیوانات و گیاهان نیز باید رسیدگی شود تا آنجا که در حدیث میخوانیم: سیراب کردن درخت تشنه همچون سیراب کردن مسلمان تشنه است.
در اسلام، توجه به گرسنگان تا آنجا مهم است که اگر گرسنهای نان مردم را سرقت کرد، به عنوان دزدی دستش قطع نمیشود.
و اگر شخصی غذای مردم را در انبار خود احتکار نمود و با تذکرات حاکم اسلامی بیدار نشد، حکومت اسلامی میتواند با او برخورد انقلابی کرده و گندم و غذاهای مردم را از انبار او خارج کند.