زکات در لغت به معنای رشد و پاکیزگی است. آری دلسوزی برای محرومین و کمک به آنها سبب رشد معنوی است و پرداخت زکات هم سبب پاک شدن مال از حق محرومین و پاک شدن روح از بخل و حرص و تکاثر است.
و زکات در اصطلاح فقهی پرداخت مقدار معینی از مال است.
زکات در قرآن معنای عامی دارد و به کمکهای واجب و مستحب گفته میشود و گاهی برای کمک به محرومین به جای لفظ زکات، لفظ انفاق، صدقه، ایتاء مال آمده است. همان گونه که کلمه زکات گاهی به معنای پاکیزگی آمده است (نه پرداخت مال وکمک به محرومین). و حنانا من لدنا و زکاة و کان تقیا(14)
چنانکه خداوند میفرماید: به حضرت یحیی از ناحیه خود رحمت و محبت بخشیدیم و پاکی (روح و عمل) و او پرهیزکار بود.