بدانکه این ماه اوّل ماههای حرام است که حق تعالی در قرآن مجید ذکر فرموده و سیّد بن طاوس روایتی نقل کرده که ذیالقعده محلّ اجابت دعا است در وقت شدّت و در روز یکشنبه این ماه نمازی با فضیلت بسیار از رسول خداصلی الله علیه وآله روایت کرده که مجملش آن است که هر که آن را بجا آورد توبهاش مقبول و گناهش آمرزیده شود و خصماء او در روز قیامت از او راضی شوند و با ایمان بمیرد و دینش گرفته نشود و قبرش گشاده و نورانی گردد و والدینش ازاو راضی گردند و مغفرت شامل حال والدین او و ذریّه او گردد و توسعه رزق پیدا کند و ملکالموت با او دروقت مردن مداراکند وبهآسانیجان او بیرون شود و کیفیّت آن چنان است که در روز یکشنبه غسل کند و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز گذارد در هر رکعت حمد یک مرتبه و قُلْ هُوَ اللَّهُ اَحَدٌ سه مرتبه و مُعَوَّذَتَیْن یک مرتبه پس استغفار کند هفتاد مرتبه و ختم کند استغفار را به لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلیِّ الْعَظیمِ پس بگوید: یا عَزیزُ یا غَفَّارُ جنبش و نیروئی نیست جز به خدای والای بزرگ ای نیرومند ای بسیار آمرزندهاغْفِرْ لی ذُنُوبی وَذُنُوبَ جَمیعِ المُؤمِنینَ وَالْمُؤمِناتِ فَاِنَّهُ لا یَغْفِرُبیامرز گناهانم را و گناهان همه مردان مؤمن و زنان با ایمان را که نیامرزد کسیالذُّنُوبَ اِلاَّ اَنْتَ فقیر گوید ظاهر آن است که این استغفار مذکور و دعای بعد را بعد ازگناهان را جز تو نماز باید بجا آورد و بدان که روایت شده که هر که در یکی از ماههای حرام سه روز متوالی که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد ثواب نهصد سال عبادت برای او نوشته شود و شیخ اَجَلّ علیّ بن ابراهیم قمّی فرموده که در ماههای حرام گناهان مضاعف میشودو همچنین حسنات روز یازدهم سنه صدوچهلوهشت روز ولادت با سعادت حضرت امام رضاعلیه السلام است شب پانزدهم شبمبارکیست خداوندنظر رحمتمیفرماید بربندگانمؤمنینخودو کسیکه در این شب به طاعت حق تعالی مشغول باشد از برای او باشد اجر صد نفر سائح یعنی روزهدار مُلازم مسجد که معصیت نکرده باشد خدا را طرفةالعینی چنانکه در روایت نبویصلی الله علیه وآله است پس این شب را مغتنم شمار و مشغول کن خود را به طاعت و عبادت و نماز و طلب حاجات از خدا همانا روایت شده که هر که سؤال کند در این شب حاجتی از خداوند تعالی به او عطا خواهد شد روز بیست و سیّم سنه دویست و سه به قولی شهادت حضرت امام رضاعلیه السلام واقع شده و زیارت آن حضرت از نزدیک و دور سُنَّت است: قالَ السَّیِّدُ بْنُ سید بنطاوُس فِی الْإِقْبالِ وَرَاَیْتُ فی بَعْضِ تَصانیفِ اَصْحابِنا الْعَجَمِطاوس در کتاب اقبال فرموده من در برخی از کتابهای علمای شیعه غیر عربرِضْوانُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ اَنَّهُ یُسْتَحَبُّ اَنْ یُزارَ مَوْلینا الرِّضا عَلَیْهالسَّلامُرضوانالله علیهم دیدم که نوشته بود مستحب است زیارت مولای ما حضرت رضا علیه السلامیَوْمَ ثالِثٍ وَعِشْرینَ مِنْ ذِی الْقَعْدَةِ مِنْ قُرْبٍ اَوْ بُعْدٍ بِبَعْضِدر روز بیست و سوم ماه ذی قعده از دور و نزدیک بوسیله برخی اززیاراتِهِ الْمَعْرُوفَةِ اَوْ بِما یَکُونُ کَالزِّیارَةِ مِنَ الرِّوایَةِ بِذلِکَ شبزیارتهای معروف آن حضرت یا بدان چه مانند زیارت باشد از روایاتی که در این باره رسیده بیست و پنجم شب دَحْوُالْأرْض است (یعنی پهن شدن زمین از زیر خانه کعبه بر روی آب) و از لیالی شریفه است که رحمت خدا در آن نازل میشود و قیام به عبادت در آن اجر بسیار دارد و از حَسَن بن علی وَشّا روایتست که گفت من کودک بودم که با پدرم در خدمت امام رضاعلیه السلام شام خوردیم در شب بیست و پنجم ماه ذیالقعده پس فرمود که امشب حضرت ابراهیمعلیه السلام و حضرت عیسیعلیه السلام متولّد شدهاند و زمین از زیر کعبه پهن شده است پس هر که روزش را روزه بدارد چنان است که شصت ماه را روزه داشته باشد و به روایت دیگر است که فرمود در این روز حضرت قائمعلیه السلام قیام خواهد نمود روز بیست و پنجم روز دحوالأرض است و یکی از آن چهار روز است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است و در روایتی روزهاش مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفّاره هفتاد سالست و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبات بسر آورد از برای او عبادت صد سال نوشته شود و از برای روزهدار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است استغفار کند و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر گردیده و از برای عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیاریست و از برای این روز به غیر از روزه و عبادت و ذکر خدا و غسل دُو عمل وارد است اوّل نمازیکه در کتب شیعه قُمیّین روایت شده و آن دو رکعت است در وقت چاشت در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره وَالشَّمْسِ بخواند و بعد از سلام نماز بخواند: لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلیِّ جنبش و نیروئی نیست جز به خدای والایالْعَظیمِ پس دعا کند و بخواند: یا مُقیلَ العَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَبزرگ ای نادیده گیر لغزشها، نادیده گیر لغزشم را ای اجابت کنندهالدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی یا سامِعَ الْأَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتیدعاها اجابت کن دعایم را ای شنوای صداها بشنو صدایم راوَارْحَمْنی وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتی وَما عِنْدی یا ذَاالْجَلالِ وَالْأکْرامِو به من رحم کن و از گناهانم و آنچه بدی دارم درگذر ای صاحب جلالت و بزرگواریدویّم خواندن این دعا است که شیخ در مصباح فرموده مستحبّ است خواندن آن: اَللّهُمَّ خدایاداحِیَ الْکَعْبَةِ وَفالِقَ الْحَبَّةِ وَصارِفَ اللَّزْبَةِ وَکاشِفَ کُلِّ کُرْبَةٍای گسترنده خانه کعبه و شکافنده دانه و برطرف کننده سختی و گشاینده هر غم و گرفتاری اَسْئَلُکَ فی هذَا الْیَوْمِ مِنْ اَیَّامِکَ الَّتی اَعْظَمْتَ حَقَّها وَاَقْدَمْتَ سَبْقَها از تو خواهم در این روز از روزهایت که بزرگ گرداندی حقش را و در سبقت پیشش انداختیوَجَعَلْتَها عِنْدَ الْمُؤْمِنینَ وَدیعَةً وَاِلَیْکَ ذَریعَةً وَبِرَحْمَتِکَ الْوَسیعَةِو در نزد مؤمنین آن را به ودیعت نهادی و آن را وسیلهای برای آمدن به پیشگاهت و رسیدن برحمت وسیعت قراردادی اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ الْمُنْتَجَبِ فِی الْمیثاقِ الْقَریبِ یَوْمَ که درود فرستی بر محمد بنده برگزیدهات در روز میثاق نزدیک که روزالتَّلاقِ فاتِقِ کُلِّ رَتْقٍ وَداعٍ اِلی کُلِّ حَقٍّ وَعَلی اَهْلِ بَیْتِهِ الْاَطْهارِدیدار و ملاقات است آن بزرگواری که هر در بستهای را گشود و به هر حقی دعوت فرمود و بر خاندان پاکیزهالْهُداةِ الْمَنارِ دَعائِمِ الْجَبَّارِ وَوُلاةِ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ وَاَعْطِنا فی یَوْمِناو راهنمایان روشنیبخش و پایههای دین خدا و زمامداران کار بهشت و دوزخند و عطا کن به ما در این روزهذا مِنْ عَطآئِکَ الَْمخْزُونِ غَیْرَ مَقْطوُعٍ وَلا مَمْنوُعٍ تَجْمَعُ لَنا بِهِاز عطای موجود در خزینهات که نه پایان دارد و نه جلوگیری شود گردآوری بدان برای ماالتَّوْبَةَ وَحُسْنَ الْأَوْبَةِ یا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَاَکْرَمَ مَرْجُوٍّ یا کَفِیُّ یا وَفِیُّ یاتوبه و بازگشت خوبی را بسوی خودت ای بهترین خوانده شدگان و بزرگوارترین مایه امید ای کفایت کننده ای وفادار ایمَنْ لُطْفُهُ خَفِیٌّ اُلْطُفْ لی بِلُطْفِکَ وَاَسْعِدْنی بِعَفْوِکَ وَاَیِّدْنی بِنَصْرِکَکه لطفش در نهان و خفا است بلطف خویش بر من لطف فرما و به عفوت سعادتمندم کن و به یاریت کمکم دهوَلا تُنْسِنی کَریمَ ذِکْرِکَ بِوُلاةِ اَمْرِکَ وَحَفَظَةِ سِرِّکَ وَاحْفَظْنی مِنْو از یاد کریمانهات فراموشم مکن به حق زمامداران کار خود و نگهبانان رازت و نگاهم دار ازشَوایِبِ الدَّهْرِ اِلی یَوْمِ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ وَاَشْهِدْنی اَوْلِیآئَکَ عِنْدَآلودگیهای روزگار تا روز حشر و برانگیخته شدن و گواه گیر برایم دوستانت را هنگامخُرُوجِ نَفْسی وَحُلوُلِ رَمْسی وَانْقِطاعِ عَمَلی وَانْقِضآءِ اَجَلیجان دادنم و سرازیر شدنم در قبر و به پایان رسیدن کردارم و بسر آمدن عمرماَللّهُمَّ وَاذْکُرْنی عَلی طوُلِ الْبِلی اِذا حَلَلْتُ بَیْنَ اَطْباقِ الثَّریخدایا یادم کن در دوران دراز پوسیده شدنم در آن هنگام که میان تودههای خاک وارد شوموَنَسِیَنِی النَّاسوُنَ مِنَ الْوَری وَاَحْلِلْنی دارَ الْمُقامَةِ وَبَوِّئْنی مَنْزِلَو مردم فراموشکار یکسره فراموشم کردهاند و در خانه ماندنی (بهشت) فرودم آر و در منزلالْکَرامَةِ وَاجْعَلْنی مِنْ مُرافِقی اَوْلِیآئِکَ وَاَهْلِ اجْتِبآئِکَ وَاصْطِفآئِکَکرامت جایم ده و از رفقای دوستانت و برگزیدگان و مخصوصانت قرارم ده وَبارِکْ لی فی لِقآئِکَ وَارْزُقْنی حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلوُلِ الْأَجَلِ و دیدارت را بر من مبارک گردان و حسن عمل روزیم کن پیش از آنکه عمرم بسر رسدبَریئاً مِنَ الزَّلَلِ وَسوُءِ الْخَطَلِ اَللّهُمَّ وَاَوْرِدْنی حَوْضَ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍدر حالیکه پاک از لغزش و بد کرداری باشم خدایا مرا به حوض پیامبرت محمدصَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ وَاسْقِنی مِنْهُ مَشْرَباً رَوِیّاً سآئِغاً هَنیئاً لا اَظْمَأُصلی اللّه علیه و آله (یعنی حوض کوثر) واردم کن و بنوشان مرا از آن حوض نوشاندنی سیراب کننده و روان و گوارا که دیگربَعْدَهُ وَلا اُحَلَّأُ وِرْدَهُ وَلا عَنْهُ اُذادُ وَاجْعَلْهُ لی خَیْرَ زادٍ وَاَوْفی میعادٍتشنه نشوم و از ورود بدان جلوگیریم نکنند و بازم ندارند و آن را برایم بهترین توشه راه و کاملترین وعدهگاهیَوْمَ یَقوُمُ الْأَشْهادُ اَللّهُمَّ وَالْعَنْ جَبابِرَةَ الْأَوَّلینَ وَالْآخِرینَدر روز به پا خواستن گواهان قرار ده خدایا دور ساز از رحمتت سرکشان اولین و آخرین راوَبِحُقوُقِ اَوْلِیآئِکَ الْمُسْتَاْثِرینَ اَللّهُمَّ وَاقْصِمْ دَعآئِمَهُمْ وَاَهْلِکْو آنانکه به حقوق دوستان برگزیدهات تجاوز و تعدّی کردند خدایا پایههای حکومتشان را در هم شکناَشْیاعَهُمْ وَعامِلَهُمْ وَعَجِّلْ مَهالِکَهُمْ وَاسْلُبْهُمْ مَمالِکَهُمْ وَضَیِّقْو پیروان و عمالشان را نابود گردان و به هلاکتشان تعجیل کن و مملکتهاشان را از ایشان بگیر و راههاعَلَیْهِمْ مَسالِکَهُمْ وَالْعَنْ مُساهِمَهُمْ وَمُشارِکَهُمْ اَللّهُمَّ وَعَجِّلْ فَرَجَرا بر ایشان تنگ فرما و آنانکه با ایشان سهیم و شریک هستند نیز از رحمتت دور کن خدایا شتاب کن در فرجاَوْلِیآئِکَ وَارْدُدْ عَلَیْهِمْ مَظالِمَهُمْ وَاَظْهِرْ بِالْحَقِّ قآئِمَهُمْ وَاجْعَلْهُدوستانت و حقوق از دست رفتهشان را به آنها باز گردان و قائمشان را به حق ظاهر گردانلِدینِکَ مُنْتَصِراً وَبِاَمْرِکَ فی اَعْدآئِکَ مُؤْتَمِراً اَللّهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلائِکَةِو یاری ستاننده دینت و فرمانروای در میان دشمنانت قرارش ده خدایا فرشتگان یاری دهنده را گرداگردشالنَّصْرِ وَبِما اَلْقَیْتَ اِلَیْهِ مِنَ الْأَمْرِ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مُنْتَقِماً لَکَ حَتّیقرار ده و بدان دستوری که در شب قدر بر او فرستی وی را انتقام کشَنده برای خودت قرار ده بدان حدتَرْضی وَیَعوُدَ دینُکَ بِهِ وَعَلی یَدَیْهِ جَدیداً غَضّاً وَیَمْحَضَ الْحَقَکه تو خوشنود گردی و دین تو به وسیله او و بدست او بصورت نو و تازهای درآید و حق کاملاً مَحْضاً وَیَرْفُِضَ الْباطِلَ رَفْضاً اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَعَلی جَمیعِ آبائِهِ خالص گردد و باطل یکسره از بین برود خدایا درود فرست بر او و بر همه پدرانشوَاجْعَلْنا مِنْ صَحْبِهِ وَاُسْرَتِهِ وَابْعَثْنا فی کَرَّتِهِ حَتّی نَکوُنَ فی زَمانِهِو قرار ده ما را از اصحاب و نزدیکانش و در زمان رجعت او ما را برانگیز تا ما در زمان اومِنْ اَعْوانِهِ اَللّهُمَّ اَدْرِکْ بِنا قِیامَهُ وَاَشْهِدْنا اَیَّامَهُ وَصَلِّ عَلَیْهِ [علیجزء یارانش باشیم خدایا توفیق درک زمان قیام او را نصیب ما گردان و در روزگار ظهورش ما را حاضر کن و درود فرست بر اومُحَمَّد ]وَارْدُدْ اِلَیْنا سَلامَهُ وَالسَّلامُ عَلَیْهِ [عَلَیْهِمْ] وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُو سلام او را بسوی ما بازگردان و سلام و تحیت و رحمت خدا و برکاتش بر او باد و بدانکه میردامادرحمه الله در رساله اربعة ایّام خود در بیان اعمال روز دَحْوُالارض فرموده که زیارت حضرت امام رضاعلیه السلام در این روز افضل اعمال مستحبّه وآکَدِ آداب مَسْنُونه است و همچنین زیارت آن حضرت در روز اوّل ماه رجب الفرد نیز به غایت مؤکّد و مَحْثُوثٌ عَلَیْهِ است روز آخر ماه سنه دویست و بیست بنابر مشهور حضرت امام محمد تقیعلیه السلام به زهر معتصم در بغداد شهید شد و این بعد از دو سال و نیم تقریباً از فوت مأمون گذشته بود چنانکه خود آن جناب میفرمود اَلْفَرَجُ بَعْدَ الْمَأمُونِ بِثلثینَ شَهْراً و این کلمه مُشْعِر است بر آنکه آن حضرت از سوء معاشرت مأمون در کمال اذیّت و صدمه بود که مرگ خود را فَرَج و گشایش خود تعبیر نموده چنانکه پدر بزرگوارش حضرت امام رضاعلیه السلام در زمان ولایتعهد خود نیز چنین بوده و در هر جمعه که از مسجد جامع مراجعت میفرمود به همان حالی که عرق دار و غبارآلوده بود دستها را به درگاه الهی بلند میکرد و میگفت اِلهی اگر فَرَج و گشایش امر من در مرگ من است پس همین ساعت در مرگ من تعجیل فرما و پیوسته در غم و غصّه بود تا از دنیا رحلت فرمود و حضرت امام محمّد تقیعلیه السلام در وقتیکه وفات کرد از سنّ شریفش بیست و پنج سال و چند ماهی گذشته بود قبر شریفش در بقعه مبارکه کاظمیّه در پشت سر جدّ بزرگوارش حضرت امام موسیعلیه السلام واقع است.