بعضی نماز را با خشوع میخوانند:
والذینهم فی صلوتهم خاشعون.
خشوع ادب جسمی و روحی است.
رسول اکرم (ص) دید که شخصی در حال نماز با ریش خود بازی میکند، فرمود:
اگر او روح خشوع داشت، هرگز این کار را نمیکرد. (تفسیر صافی)
حضرت رسول اکرم (ص) هنگام نماز به آسمان نگاه میکرد. بعد از نزول این آیه به زمین نگاه میکرد. (تفسیر نمونه به نقل از مجمع البیان)
بعضی نسبت به نماز مراقبند:
و هم علی صلوتهم یحافظون (67)
این آیه دو بار در قرآن آمده است.
در سوره انعام حفاظت از نماز نشانه ایمان به معاد شمرده شده است:
والذین یؤمنون بالاخرة یؤمنون به وهم علی صلاتهم یحافظون .
بعضی کار را به خاطر نمازها میکنند:
رجال لا تلهیهم تجارة ولا بیع عن ذکر الله (68)
نه تجارت دائمی و نه بیع موقت مانع ذکر خدا نیست مال نزد آنها نوکر خوبی است نه ارباب خوب.
بعضی با نشاط حرکت میکنند:
فاسعوا الی ذکر الله
بعضی بهترین لباس را میپوشند:
خذوا زینتکم عند کل مسجد (69)
در برداشتن زینت برای تمام مساجد رونق دادن به مسجد است، احترام به نماز است،
احترام به مردم است،
احترام به وقف و واقف است.
ولی در پایان همین آیه میفرماید: اسراف نکنید.
بعضی عشق ثابتی نسبت به نماز دارند:
الذینهم علی صلوتهم دائمون (70)
امام باقر علیه السلام فرمود:
مراد دوام بر نمازهای مستحبی است.
ولی در همین سوره معارج آیه 34 که میفرماید:
علی صلاتهم یحافظون .
منظور حفاظت از نمازهای واجب است که با شرائط انجام گیرد.
بعضی برای نماز سحرخیزی دارند:
فتهجد به نافلة لک (71)
کلمه هجود به معنای خواب است ولی تهجد به معنای از بین بردن خواب است.
در این آیه، خطاب به پیامبر اکرم (ص) است که:
پاسی از شب را از خواب برخیز قرآن بخوان.
این یک وظیفه اضافی برای تو است. مفسران اسلامی این تعبیر را اشاره به نماز شب دانستهاند.
بعضی شب را با نماز، صبح میکنند.
یبیتون لربهم سجداً وقیاما
و بعضی سجدهای همراه با اشک دارند:
سجداً و بکیاً
(خدایا شرمندهام که در نیمه شعبان سال هفتاد این مراحل را مینویسم ولی خودم یکی از این مراحل را طی نکردهام)
ای خواننده عزیز تو به من کاری نداشته باش.