%
در قرآن کریم آیاتی دلالت دارند که اطاعت همه پیامبران الهی واجب است(154) مانند:%
«وَما اَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ اِلّا لِیُطاعَ بِاِذْنِ اللَّهِ(155)؛ هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود.»%
اطاعت در آیه شریفه مطلق است، بنابراین، هم شامل احکامی میشود که هر پیامبری از سوی خدای متعال، مأمور ابلاغ آنها به آدمیان است و هم امر و نهیهایی را در بر میگیرد که از سوی خود پیامبر صادر میشود. به عبارت دیگر، انسانها مکلّف به اطاعت از فرمودههای پیامبران الهی هستند، خواه آن فرمانها از مقام ربوبی صدور یافته باشد و خواه از طرف خودشان صادر شده باشد. پس اگرچه این آیه شریفه در مقام اثبات حکومت انبیا نیست ولی اطلاق وجوب اطاعت پیامبران، شامل مواردی هم میشود که یک پیامبر متصدّی امر حکومت شود و انسانها را به فرمانبرداری خود دعوت کند. البته این آیه دلالت ندارد بر این که همه پیامبران عهدهدار چنین کاری شدهاند.%
همچنین آیات دیگری دلالت دارند بر این که یکایک پیامبران الهی قوم خود را به اطاعت خویش میخواندهاند مانند:%
«کَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلینَ اِذْ قالَ لَهُمْ اَخُوهُمْ نُوحٌ اَلا تَتَّقُونَ اِنّی لَکُمْ رَسُولٌ اَمینٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَاَطیعُونِ وَما اَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ اَجْرٍ اِنْ اَجْرِیَ اِلّا عَلی رَبِّ الْعالَمینَ فَاتَّقُواللَّهَ وَاَطیعُونِ(156)؛ قوم نوح پیامبران را تکذیب کردند هنگامی که برادرشان، نوح به آنان گفت: آیا تقوا پیشه نمیکنید مسلماً من برای شما پیامبری امین هستم تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید من برای این دعوت، هیچ مزدی از شما نمیخواهم، اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است پس، تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید.»%
«قالَ یا قَوْمِ اِنّی لَکُمْ نَذیرٌ مُبینٌ اَنِ اعْبُدُواللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَاَطیعُونِ(157)؛ (نوح) گفت: ای قوم! من برای شما بیمدهنده آشکاری هستم که خدا را پرستش کنید و از مخالفت او بپرهیزید و مرا اطاعت نمایید!»%
در سوره شعراء آیات 126، 131 از قول هود؛ و 144، 150 از قول صالح؛ و 163 از قول لوط و 179 از قول شعیب، همچنین در سوره آل عمران آیه 50 و سوره زخرف آیه 63 از قول عیسیعلیهم السلام نیز همین مطلب را میخوانیم که هر یک به قوم خود میگفته است: «تقوی الهی را پیشه کنید و مرا اطاعت کنید». اگرچه این آیات نیز - مستقیماً - ناظر به امور حکومتی نیست، اما بههر حال میرساند که یکی از پیامهای اساسی پیامبران بزرگ این بوده است که مردم، فرمانبردار و پیرو آنان باشند.%
از سوی دیگر قرآن کریم گویای این است که بعضی از انبیاء الهی دارای حکومت و حاکمیّت بودهاند مانند:%
«وَکَذلِکَ مَکَّنَّا لِیُوسُفَ فِی الْاَرْضِ(158)؛ و اینچنین یوسف را در آن سرزمین متمکّن ساختیم.»%
«وَکَذلِکَ مَکَّنَّا لِیُوسُفَ فِی الْاَرْضِ یَتَبَوَّأُ مِنْها حَیْثُ یَشاءُ نُصیبُ بِرَحْمَتِنا مَنْ نَشاءُ وَلا نُضیعُ اَجْرَ الُْمحْسِنینَ(159)؛ و اینگونه ما به یوسف در سرزمین (مصر) قدرت دادیم که هر جا میخواست در آن منزل میگزید (و تصرّف میکرد) ما رحمت خود را به هر کس بخواهیم (و شایسته بدانیم) میبخشیم و پاداش نیکوکاران را ضایع نمیکنیم.»%
«فَهَزَمُوهُمْ بِاِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ داوُودُ جالُوتَ وَءاتیهُ اللَّهُ الْمُلْکَ وَالْحِکْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا یَشاءُ(160)؛ سپس به فرمان خدا، آنها سپاه دشمن را شکست دادند و داوود، جالوت را کشت و خداوند پادشاهی و حکمت را به او بخشید و از آنچه میخواست به او تعلیم داد.»%
«اِصْبِرْ عَلی ما یَقُولُونَ وَ اذْکُرْ عَبْدَنا داوُودَ ذَاالْاَیْدِ اِنَّهُ اَوَّابٌ وَشَدَدْنا مُلْکَهُ وَاتَیْناُه الْحِکْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطابِ(161)؛ در برابر آنچه میگویند، شکیبا باش و به یاد بیاور بنده ما داوود صاحب قدرت را، که او بسیار توبهکننده بود و حکومت او را استحکام بخشیدیم (هم) دانش و حکمت به او دادیم و (هم) داوری عادلانه.»%
«یا داوُودُ اِنَّا جَعَلْناکَ خَلیفَةً فِی الْاَرْضِ فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ(162)؛ ای داوود! ما تو را در این سرزمین، جانشین قرار دادیم پس در میان مردم به حق داوری کن.»%
از قول حضرت سلیمان میخوانیم:%
«قالَ رَبِّ اغْفِرْلی وَهَبْ لی مُلْکَاً لایَنْبَغی لِاَحَدٍ مِنْ بَعْدی اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهَّابُ فَسَخَّرْنا لَهُ الرّیحَ تَجْری بِاَمْرِهِ رُخاءً حَیْثُ اَصابَ(163)؛ گفت: پروردگارا! مرا بیامرز و حکومتی به من عطا کن که بعد از من سزاوار هیچکس نباشد که تو بسیار بخشندهای پس ما باد را مسخّر او ساختیم تا به فرمانش به نرمی حرکت کند و به هرجا که او میخواهد برود.»%
در سوره بقره آیه 102 نیز، از ملک و پادشاهی سلیمان یاد شده است، همچنین در سوره نمل آیات 15 - 44 ماجراهایی از سلیمان و سپاهیان و اطرافیان او را میخوانیم.%
«وَیَسْئَلُونَکَ عَنْ ذِیالْقَرْنَیْنِ قُلْ سَأَتْلُوا عَلَیْکُمْ مِنْهُ ذِکْراً اِنَّا مَکَّنَّا لَهُ فِی الْاَرْضِ وَاتَیْناهُ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ سَبَباً(164)؛ و از تو درباره «ذوالقرنین» میپرسند؛ بگو: به زودی بخشی از سرگذشت او را برای شما بازگو خواهم کرد ما به او در روی زمین، قدرت و حکومت دادیم و اسباب هرچیز را در اختیارش گذاشتیم.»(165)%
همچنین قرآن کریم میگوید: گروهی از بنیاسرائیل، از یکی از پیامبرانشان - پس از حضرت موسیعلیه السلام - درخواست کردند که برایشان پادشاهی برگزیند تا تحت فرماندهی او در راه خدا بجنگند. پیامبرشان گفت: خدای متعال «طالوت» را به پادشاهی شما برگزیده است.(166)%
وی نیز، اگرچه پیامبر نبوده اما به تصریح قرآن کریم از نیکمردانی است که از سوی خدای متعال و توسّط یک پیامبر به حکومت برگزیده شد.%
%
%