ت دادند و در غیبت کبریهم همین روحانیین بودند که احکام اسلام رادست به دست دسته بندیکرده این ها را دست به دست، نسل به نسل منتقل کرده اند تا به ما رسید و همین روحانین بودند که در این طول پنجاه سال همه شما دیگر شاهد بودید که چندین دفعه از این روحانیون قیام کردند لکن چون اساس خیلی دست آن ها نبود نتوانستند. همین روحانیون بودند که از اصفهان و همه جا زمان رضاخان مجتمع شدند بر ضد رضاخان منتها از باب این که مردم آنطور تحت سلطه بودند، شکست خوردند. و همین روحانیون بودند که از آذربایجان قیام کردند و باز هم دنبال این که باز درست مساله برای مردم روشن نشده بود، آنجا هم شکست خوردند. و همین روحانیین بودند که از پانزده خرداد تا آخر، همین ها بودند که هیچ کس نفس نمیکشید، باز یکی شان از یک جا صدا در میآورد، فریاد میزد و در این دو سال آخر از روحانیون مطلب شروع شد هی نگوئید من چه کردم و ما چه کردیم آخر یک مقدار هم انصاف میخواهد« از اول روحانیون هیچ کاره بودند فقط ما بودیم که همه کارها را کردیم» آخر این هم نباید یک آدم صحیح بگوید که به او بخندند این ها بودند که مردم را به کوچه و بازار کشاندند و این اسلام بود که مردم را به کشتن داد و الانه هیچ جبهه ایو نه هیچ حزبی و نه هیچ گروهی نمیتوانست که مردم را بکشاند به طوری که داوطلب دنبال مرگ بروند، داوطلب شهادت بطلبند. شما در تاریخ کجا سراغ دارید که داوطلب بیایند و بگویند که من میخواهم شهید بشوم یا اللّه دعا کن که من شهید بشوم، گریه کند به این که دعا کن من شهید بشوم این اسلام است که این طور کرده است آقا قدر این اسلام و قدر این روحانیت را بدانید. شماها نمیفهمید، مطلع نیستید درست، اگر این طایفه کنار بگذارند، بعد از پنجاه سال رسم و اسمی از اسلام نخواهد بود. شمائی که به اسلام اعتقاد دارید، آن که اسلام را توی دست نگه داشته و دسته بندی کرده، داده و الان هم در مراکز علمی مشغول فقه اسلام است و من دو سه روز پیش از این که یکی از مدرسین محترم قم اینجا بود، از او سوال کردم که راجع به حوزههای علمیه قم و توجه طلبه ها به فقه چیاست، بسیار تعریف کرد گفت که با کمال جدیت مشغول فقه اسلام هستند. این ها را شما قدرشان را بدانید، اگر این ها کنار بروند، شماها هیچکارهاید، چنانچه از اول هم هیچکاره بودید اینها هستند که شما را تو میدان آوردند و وزیر و وکیل و نمیدانم چیکردند یا فرض کنید بالاتر. چرا با این ها میخواهید مخالفت کنید؟ ملّت است که دنبال این ها هست و این ها با همراهی ملّت دارند کارها را انجام میدهند، چرا حالا راجع به ملت، شما هی میگوئید ملت، ملّت نمیخواهد دیگر این ها را؟ خوب ملّت چطور اسلام را نمیخواهد؟ فرض کنید یک روحانی هم یک جائی خلاف کرده است، فرض کنید، این که نیست، شما هی مناقشه می کنید خلاف خودتان را نمیبینید، خلاف فلان معمم را میبینید، من هم قبول دارم که الان یک وضعی هست که هم قضاوت ما به آنطوری که باید باشد برای کمبود که دارد آنطور نیست و هم جوان هائی که بعضی کارها را میکنند یک قدری ناپخته هستند و خلافکاری میشود اما دست به دست هم بدهید برایاصلاح، نه این که اگر یک جوانی یک جائی خلاف کرد شما بگویید که پاسدارها کذا هستند این پاسدارها آقا(71)