بعد از کودتای 28 مرداد 1332 نهضت مقاومت ملی که در حقیقت شاخه مذهبی جبهه ملی بود، توسط رحیم عطائی، یدالله سحابی و بازرگان تأسیس میگردد و فعالیت آن محدود به برگزاری جلسات سخنرانی در مناسبتهای مختلف و اعیاد بود. در سال 1339 که احزاب و مجامع مختلف فرصت پیدا کردند تا در فضای رفرم رژیم فعالیتی محدود داشته باشند، نهضت مقاومت ملی در 25 اردیبهشت 1340 توسط یدالله سحابی و بازرگان از جبهه ملی دوم جدا شد و به نام نهضت آزادی بر اساس اعتقاد به رهبری مصدق، فعالیت خود را آغاز نمود.
نهضت آزادی بر اساس سه اصل: مسلمانیم، ایرانی هستیم و تابع قانون اساسی و مصدقی، پایهریزی میشود.(205)
چند سال بعد نهضت آزادی خارج از کشور نیز توسط قطبزاده و شریعتی در اروپا تأسیس میگردد و در آمریکا نیز نهضتآزادی با کمک ابراهیمیزدی بنیانگذاری میشود.(206)