درباره دنیا، در قرآن کریم، بحثهای فراوان و گوناگونی وجود دارد که هر یک به بخش ویژهای از بخشهای مختلف معارف مربوط میشود. ما در گذشته به بیان بخشهایی از آنها پرداختهایم که مقایسه دنیا با آخرت، بیان حقیقت دنیا که مقدمهای است برای آخرت و پلی است برای آن و اینکه نعمتهای دنیا آزمایشی است برای آخرت، بیان حقیقت دنیا که مقدمهای است برای آخرت و پلی است برای آن و اینکه نعمتهای دنیا آزمایشی است برای انسان و بحثهایی از این قبیل، از آن جمله بوده است.بحثهای دیگری نیز بر محور دنیا و آخرت وجود دارد که بیشتر به سنتهای الهی مربوط میشود. نظیر بحث اینکه درباره اینکه چه رابطهای میان دنیا و آخرت برقرار است؟ آیا آن دو قابل جمع هستند و به عبارتی آیا ممکن است که انسانی هم سعادت دنیا را داشته باشد و هم سعادت آخرت را؟ هم از نعمتهای بی شمار دنیا بهرهمند باشد و هم به سعادت آخرت نایل آید؟ و متقابلاً، آیا میشود که یک انسان هم در دنیا بدبخت و شقاوتمند باشد و هم در آخرت؟ و یا آنکه نعمتها و نقمتها و سعادتهای دنیوی و اخروی قابل جمع نیستند یعنی اگر در دنیا متنعم باشد در آخرت محروم است اگر در دنیا محروم باشد در آخرت در ناز و نعمت خواهد بود؟