با توجه به آنچه گفته شد، لازم است در مقام پرستش خداوند، بر اعتقاد خالص و صحیح به توحید تاکید گردد، و چون ذکر همه صفات و اسمای الهی در نماز دشوار است، خداوند سوره حمد را برای نماز برگزید که به جهت کوتاه بودن، خواندن آن در هر نماز آسان است و زمان اندکی میطلبد.
در این سوره چند صفت جاموع و بارز خداوند ذکر شده که توحید کامل به خداوند را بیان میکند و توجه به آنها بنده را از عقاید شرکآمیز باز میدارد. در سوره حمد پس از توجه به اصول وجود الله، صفت ربوبیت خدا آمده؛ اما صفت خالقیت خدا ذکر نشده؛ چون اولا کسانی که به وجود الله معتقدند، توحید در خالقیت را قبول دارند و قائلان به شرک در خالقیت بسیار اندک میباشند؛ از این رو فرعون گفت: انا ربکم الاعلی؛(101) منم خداوندگار برتر شما. و نگفت: انا خالقکم الاعلی؛ چون او خالقیت خدا را قبول داشت و خود را خالق نمیدانست؛ بلکه خود را صاحب اختیار مردم میدانست. علاوه بر آن توجه به صفت ربوبیت، بر صفت خالقیت خدا نیز دلالت التزامی دارد.
عمده انحراف، در مساله ربوبیت خداست و کسانی برای غیر خدا ربوبیت قائل بودند و به اربابی اعتقاد داشتند که به تدبیر و اداره شئون عالم میپردازند؛ به همین دلیل در مقام عبادت بیش از هر چیز باید به ربوبیت خدا توجه داشته باشیم و باور کنیم که تنها خداوند است که به تدبیر و اداره جهان خلقت و از جمله امور انسان میپردازد و او صاحب اختیار ما و همه جهانیان است.
پس ذکر صفت ربوبیت خدا، برای نفی اعتقاد به اربابی جز خدا و شرک در ربوبیت است؛ از این رو در جای جای کلمات خداوند و سخنان پیامبران الهی بر ربوبیت خدا و نفی ربوبیت غیر خدا تاکید شده است؛ چنان که حضرت یوسف علیه السلام به زندانیان مشرک گفت: یا صاحبی السجن اارباب متفرقون خیر ام الله الواحد القهار؛(102) ای دو رفیق زندانیم، آیا ربهای پراکنده بهترند یا خدای یگانه مقتدر؟