خدای بزرگ، پس از وجود مقدس خاتم الانبیا (صلی الله علیه و آله و سلم)، جانشین معصومی را برای او تعیین فرمود تا وظایف ناتمام رسالت او را بر روی زمین به اتمام برساند. تفسیر آیات، بیان حقایق قرآن، رهبری جامعه اسلامی، و تربیت نفوس مستعد از وظایفی است که پس از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)، به جانشین او واگذار میشود. یگانه تفاوت امام با پیامبر، مساله نبوت است: أنت منی بمنزله هارون من موسی الا أنه لا نبی بعدی.(93) تو برای من، به منزله هارون برای موسی هستی با این تفاوت که هیچ پیامبری پس از من نیست. امیر مؤمنان علی (علیه السلام) میفرماید که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) پس از نخستین نزول وحی در غار حرا به من فرمود:...
انک تسمع ما أسمع و تری ما أری الا أنک لست بنبی و لکنک لوزیر.
آن چه من میشنوم، تو هم میشنوی، و آنچه من میبینم، تو هم میبینی با این تفاوت که تو پیامبر نیستی؛ بلکه وزیر منی.
خدا چنین کسی را که ویژگیهایش مثل آفتاب روشن است، به مردم معرفی کرده تا جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) شود؛ اما کسانی، از ناآگاهی و غفلت بیشتر مردم سوء استفاده کردند و کوشیدند تا مسیر جانشینی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را عوض کنند؛ البته این امر، چیز تازهای نبود. بیش از پیامبر اسلام نیز بیشتر مردم هر پیامبری را که از جانب خداوند برانگیخته میشد، تکذیب میکردند. قرآن در این باره تعبیر عجیبی دارد مبنی بر این گذشتگان به هم سفارش کرده بودند هر پیامبری که به رسالت رسید، او را انکار کنند: أتواصوا به بل هم قوم طاغون.(94)
انکار حق، طبیعت مردم جاهل و گمراه بوده است؛ زیرا هوسهای دنیایی آنها، با خواستههای انبیا (علیهم السلام) موافق نبوده است. پس از ظهور پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز بیشتر مردم آمادگی پذیرش عمومی اسلام و برقراری نظام عدل جهانی را نداشتند؛ به همین سبب بود که امیر مؤمنان علی (علیه السلام) را پس را پس از چند سال حکومت، به شهادت رساندند و بعد از او، آن بلاها را به سر امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) و سایر امامان (علیهم السلام) آوردند.
همان طور که میدانید، اگر وجود مقدس ولی عصر (ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء) که واپسین ذخیره خدای متعالی برای امت مسلمانان است، از نظرهای پنهان نمیشد، او را نیز مانند اجدادش به ظلم و جور حاکمان جبار به شهادت میرساندند. انگیزه سلاطین و حاکمان، برای سرکوب و نابود کردن وجود مقدس ولی عصر (علیه السلام)، خیلی بیشتر بوده است؛ زیرا اخباری که از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به دست آنان رسیده بود، از این حکایت داشت که دوازدهمین پیشوای مسلمانان و واپسین جانشین پیامبر، حکومت کفر را از روی زمین برخواهد چید. همین دلیل باعث شده بود که سلاطین و جباران در صدد برآیند تا نگذارند امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) متولد شود و اگر تولد یافت، او را به شهادت برسانند.