تربیت
Tarbiat.Org

توتیای دیدگان زندگانی خاتم پیامبران (صلی الله علیه و آله)
حاج شیخ عباس قمی (رضوان الله علیه)

8/6 - تمام بن عباس‏

در زمان پیامبر خدا صلی الله علیه و آله متولد گردید. این روایت را از ایشان نقل کرده که فرمودند:
لا تدخلوا علی قلحاً؛ استاکوا. فلولا ان اشق علی امتی لامرتهم بالسواک عند کل صلاة.(213)
با دندانهای کثیف نزد من میایید؛ مسواک کنید که اگر بر امتم دشوار نبود دستور می‏دادم که برای هر نماز مسواک کنند.
تمام از جانب امیر مؤمنان علیه السلام حاکم مدینه بود. پیش از او - زمانی که امام علیه السلام به سوی عراق می‏رفت - سهل بن حنیف والی آنجا بود. او را عزل کرد و نزد خود فرا خواند و تمام را گمارد. سپس او را نیز عزل و حکومت مدینه را به ابو ایوب انصاری سپرد. او نزد امام علیه السلام رفت و شخصی از انصار را به جانشینی خود نصب کرد. وی همچنان در آن مقام بود تا امام علیه السلام به شهادت رسید.(214)
تمام بسیار توانا و زورمند بود. او فرزندانی داشت. از زبیر بن بکار نقل شده که گفت: عباس ده پسر داشت که شش(215) تن از آنان ام الفضل لبابه(216) دختر حارث هلالی بودند. عبدالله بن یزید هلالی چنین سروده است:
ما ولدت نجیبة من فحل کستة من بطن ام الفضل
اکرم بها من کهلة و کهل!
هیچ زن پاکدامن مانند شش فرزندی که ام الفضل زایید از مردی فرزند نزاده است. چه گرامیند این فرزندان از این مرد و زن!
ابن عبدالبر(217) گوید: تمام کوچکترین فرزندان عباس بود؛ (پدرش) او را روی دست می‏گرفت و می‏رقصانید و می‏گفت:
تموا بتمام فصاروا عشره یا رب، فاجعلهم کراماً برره
و اجعل لهم ذکراً و انم الشجره
تعداد آنان با آمدن تمام به ده تن رسید. خداوندا، آنان را در شمار بزرگان و نیکوکاران قرار ده و تبار و شجره این خاندان را افزون و نام آنان را بر زبانها جاری ساز.(218)
و این خلاف مطلبی است که قبلاً اشاره شد.(219) والله العالم.